programma "kalxkulqtor".


      tEHNI^ESKOE OPISANIE I INSTRUKCIQ PO \KSPLUATACII.

			-- STR. 1 --

1. ob}ie poloveniq.

	1.1. nazna~enie, sostaw i uslowiq primeneniq.

    pROGRAMMA "kALXKULQTOR" (W  DALXNEJ[EM  PROSTO  KALXKULQTOR)
PREDNAZNA^ENA DLQ ISPOLXZOWANIQ NAU^NYMI  RABOTNIKAMI,  PROGRAM-
MISTAMI, STUDENTAMI,  A  TAKVE  NESWEDU]IMI  W  PROGRAMMIROWANII
L@DXMI W KA^ESTWE PROSTOGO I NADEVNOGO  RAS^ETNOGO  INSTRUMENTA.
pROGRAMMA PRO[LA 3-MESQ^NU@ APROBACI@  NA  RADIOTEHNI^ESKOM  FA-
KULXTETE m|i, ^TO PODTWERDILO EE PROSTOTU I UDOBSTWO  W  OBRA]E-
NII, A TAKVE POZWOLILO WYQWITX I USTRANITX NEDORABOTKI I  WWESTI
OPREDELENNYE NOW[ESTWA.
    kALXKULQTOR POZWOLQET WESTI DOSTATO^NO SLOVNYE RAS^ETY W IN-
TERAKTIWNOM I PROGRAMMNOM  REVIME,  PRI^EM  WSE  DEJSTWIQ  MOGUT
WYPOLNQTXSQ KAK NAD  DEJSTWITELXNYMI,  TAK  I  NAD  KOMPLEKSNYMI
^ISLAMI. kALXKULQTOR MOVET WY^ISLQTX PRQMYE I OBRATNYE  TRIGONO-
METRI^ESKIE, PRQMYE I  OBRATNYE  GIPERBOLI^ESKIE,  A  TAKVE  WSE
OB]EUPOTREBITELXNYE FUNKCII I  DEJSTWITELXNOGO,  I  KOMPLEKSNOGO
ARGUMENTA, ^TO WYGODNO OTLI^AET EGO OT DRUGIH PROGRAMM TAKOGO VE
RODA. dRUGIM SU]ESTWENNYM  PREIMU]ESTWOM  KALXKULQTORA  QWLQETSQ
TO,  ^TO  ON  MOVET  NAHODITX  W  INTERAKTIWNOM   REVIME   KORNI
URAWNENIJ, NAHODITX MINIMUMY I MAKSIMUMY FUNKCIJ  I  STROITX  IH
GRAFIKI W LINEJNOM I LOGARIFMI^ESKOM MAS[TABE,  W  DEKARTOWYH  I
KRIWOLINEJNYH KOORDINATAH. kALXKULQTOR IMEET WSTROENYJ  PROSTOJ,
NO DOSTATO^NO \FFEKTIWNYJ GRAFI^ESKIJ REDAKTOR, POZWOLQ@]IJ BYS-
TRO OFORMITX GRAFIKI --  SDELATX  NADPISI  RAZLI^NYMI  [RIFTAMI,
WYDELITX HARAKTERNYE TO^KI, RAZMETITX GRAFIK, NU I, KONE^NO, WY-
WESTI EGO NA PRINTER. pROGRAMMNYJ QZYK KALXKULQTORA LI[X  NEMNO-
GIM OTLI^AETSQ OT UPRO]ENNOJ WERSII fORTRANA, PO\TOMU  KALXKULQ-
TOR MOVNO ISPOLXZOWATX DLQ OTLADKI NEBOLX[IH (DO POLUTORA  SOTEN
STROK)  PROGRAMM  NA  \TOM  QZYKE  PROGRAMMIROWANIQ.  wNUTRENNIJ
TEKSTOWYJ REDAKTOR KALXKULQTORA PO OSNOWNYM KOMANDAM  UPRAWLENIQ
PRAKTI^ESKI  NE  OTLI^AETSQ   OT   RASPROSTRANENNYH   REDAKTOROW
NED,EDIK,EDK. oN IMEET WSTROENNYJ  HELP,  OBLEG^A@]IJ  RABOTU  S
NIM NEOPYTNOMU  POLXZOWATEL@.  wOOB]E  RAZWITAQ  SISTEMA  HELPOW
REZKO UPRO]AET RABOTU S KALXKULQTOROM. 

    kALXKULQTOR MOVET  RABOTATX  NA  dwk-3.2,  dwk-4,  "|LEKTRO-
NIKA-85"  I  DRUGIH  ANALOGI^NYH  |wm,  GDE  W  KA^ESTWE   PLATY
GRAFI^ESKOGO DISPLEQ USTANOWLENA  PLATA  kcgd.  pOLNAQ  POSTAWKA
KALXKULQTORA SODERVIT FAJLY:

	CLC.SAV		SOBSTWENNO KALXKULQTOR
	SKEY.SAV	\MULQTOR GRAFIKI
	CLC.TXT		OPISANIE KALXKULQTORA
	BEAUTY.SAV	PROGRAMMA DLQ RASPE^ATKI OPISANIQ
	PRN.SAV		.................................
	TTY.SAV		PROGRAMMA DLQ PROSMOTRA OPISANIQ
	CLCILL.SAV	ILL@STRATOR WOZMOVNOSTEJ
	GRAPH.MAK	MAKROKOMANDA DLQ ILL@STRATORA
	SIMQ.CLC	PROGRAMMA RE[ENIQ SISTEM LIN. URAWNENIJ
	CSIMQ.CLC	TOVE, NO S KOMPLEKSNYMI KO\FFICIENTAMI
	MATRIX.CLC	DEJSTWIQ S MATRICAMI
	SPLINE.CLC	SPLAJN-APPROKSIMACIQ

    w POSTAWKE MOGUT SODERVATXSQ  I  DRUGIE  FAJLY,  REALIZU@]IE
DOPOLNITELXNYE WOZMOVNOSTI KALXKULQTORA.
    zAPUSK KALXKULQTORA DOLVEN  OSU]ESTWLQTXSQ  PO\TAPNO.  pERED
ZAPUSKOM  KALXKULQTORA  NEOBHODIMO  ZAGRUZITX  PROGRAMMU   SKEY,
KOTORAQ \MULIRUET  STANDARTNYJ  WIDEOTERMINAL  VT52  I  SODERVIT

			-- STR. 2 --

SPECIALXNYE GRAFI^ESKIE FUNKCII.  |TA  PROGRAMMA  ZAGRUVAETSQ  W
PAMQTX kcgd I OSTAETSQ TAM POSLE PREKRA]ENIQ SWOEJ RABOTY. pRIZ-
NAKOM TOGO, ^TO ONA NAHODITSQ TAM, SLUVAT "NEOBY^NO MALENXKIE"
BUKWY NA TERMINALE, PRI^EM WERHNIE 6 STRO^EK \KRANA NE PODWERGA-
@TSQ RULONIROWANI@ I OSTA@TSQ NA  \KRANE  POSTOQNNO.  pRI  \TOM,
ODNAKO, WSE STANDARTNYE  PROGRAMMY  os  (REDAKTORY,  TRANSLQTORY
I.T.P.) NE KONFLIKTU@T S PROGRAMMOJ SKEY,  I  wY  MOVETE  PROSTO
PREDSTAWITX, ^TO WY RABOTAETE NA \KRANE MENX[EGO RAZMERA. zAPUSK
\TIH PROGRAMM NE WLIQET NA NAHOVDENIE PROGRAMMY SKEY W kcgd, TAK
^TO wY, ESLI VELAETE, MOVETE ZAPUSTITX PROGRAMMU  SKEY  PRI  ZA-
GRUZKE SISTEMY I DALEE RABOTATX KAK OBY^NO, NU A POTOM MOVNO ZA-
PUSTITX I KALXKULQTOR, ESLI wAM \TO NUVNO. sOBSTWENNO  PROGRAMMA
SKEY IMEET E]E I TO PREIMU]ESTWO, ^TO ONA POLNOSTX@  OBSLUVIWAET
KLAWIATURU  ms7004,  ^TO  PREDOSTAWLQET  SU]ESTWENNYE  UDOBSTWA.
iTAK, PROGRAMMA SKEY ZAPUSKAETSQ KOMANDOJ MONITORA:

	RUN DEV:SKEY

(ZDESX I DALEE DEV: --  IMQ  USTROJSTWA,  NA  KOTOROM  NAHODITSQ
SOOTWETSTWU@]AQ PROGRAMMA).
    wTOROJ \TAP ZAPUSKA KALXKULQTORA -- ZAGRUZKA FAJLA CLC.SAV:

	RUN DEV:CLC

|TA KOMANDA ZAPUSTIT SAM KALXKULQTOR. pOSLE  POQWLENIQ  ZASTAWKI
NUVNO NAVATX L@BU@ KLAWI[U, I wY WOJDETE W GOLOWNOE  MEN@  KALX-
KULQTORA. o RABOTE S NIM SM. DALEE.


	1.2. osnowy raboty s kalxkulqtorom

    kALXKULQTOR  IMEET  MNOGOOKONNYJ  INTERFEJS.  rABOTA  S  NIM
DOSTATO^NO UDOBNA, ODNAKO NUVNO POMNITX OSNOWNYE PRAWILA OB]ENIQ
S NIM, ZNATX KAKIE KLAWI[I NUVNO NAVATX, ESLI wY  POPALI,  KAZA-
LOSX BY, W BEZWYHODNU@ SITUACI@. 
    oSNOWNYM WIDOM WYBORA OPREDELENNYH WOZMOVNOSTEJ KALXKULQTORA
QWLQ@TSQ RAZLI^NOGO RODA MEN@, WYBOR ALXTERNATIW W KOTORYH  OSU-
]ESTWLQETSQ PEREME]ENIEM KLAWI[AMI UPRAWLENIQ KURSOROM  INWERTI-
ROWANNOGO PRQMOUGOLXNIKA, OTME^A@]EGO NUVNU@  ALXTERNATIWU.  dLQ
WYBORA \TOJ WOZMOVNOSTI NUVNO PODWESTI PRQMOUGOLXNIK  NA  NUVNOE
SLOWO I NAVATX <wk>. oTWET NA \TO MOVET BYTX SAMYM RAZNOOBRAZNYM
W ZAWISIMOSTI OT KONTEKSTA, NO ESLI wY WIDITE, ^TO  OTWETA  NET,
NE OGOR^AJTESX -- WEROQTNO wY SDELALI ^TO-NIBUDX  NE  TAK,  LIBO
PROSTO NE RABOTAET KLAWI[A. wYHOD IZ MEN@, LIBO  OTKAZ  OT  WOZ-
MOVNOSTI, KAK PRAWILO, DELAETSQ NAVATIEM NA KLAWI[U <wyhod> ILI,
^TO TO VE SAMOE, <su>c, LIBO WYHOD IZ MEN@ PREDUSMOTREN W SAMOM
MEN@. ~ASTO, HOTQ I NE WO WSEH REVIMAH ESTX HELPY,  KOTORYE  WY-
ZYWA@TSQ NAVATIEM NA KLAWI[U <pm>. tOLXKO ESLI  SITUACIQ  DOSTA-
TO^NO PROSTAQ, HELPY OTSUTSTWU@T. eSLI VE wY  TEM  NE  MENEE  NE
MOVETE NAJTI WYHOD IZ SITUACII, E]E RAZ PRO^TITE \TU  INSTRUKCI@
-- WOZMOVNO WY ^EGO-NIBUDX NE ULOWILI.
    dRUGIM WIDOM OB]ENIQ SISTEMY S wAMI QWLQETSQ ZAPROS NA REDAK-
TIROWANIE  KOMANDNOJ  STROKI.  rEDAKTIROWANIE  KOMANDNOJ  STROKI
ISPOLXZUETSQ PRI ZAPROSE RAZLI^NOGO RODA ^ISEL,  IMEN  FAJLOW  I
TOMU PODOBNOJ STROKOWOJ INFORMACII  TAM,  GDE  NEWOZMOVEN  WYBOR
ALXTERNATIW. rEDAKTOR  STROKI  (DALEE  BUDEM  EGO  NAZYWATX  DLQ
KRATKOSTI SL-REDAKTOR) REAGIRUET NA SLEDU@]IE KLAWI[I:

			-- STR. 3 --

   STRELKI WPRAWO,WLEWO     - PEREME]ENIE PO REDAKTIRUEMOJ STROKE
<wybr> STRELKI WPRAWO,WLEWO - PEREME]ENIE W KONEC/NA^ALO STROKI
   <zb>                     - "ZABOJ"
   <wst>,<udal>             - WSTAWKA/UDALENIE SIMWOLA
<wybr><udal><wybr><zb>      - UDALENIE DO KONCA/NA^ALA STROKI
   STRELKI WWERH,WNIZ       - REDAKTIROWANIE RANEE NABRANNYH 
                              STROK.

SL-REDAKTOR MOVET W KAVDOM SLU^AE IMETX BUFER RANEE NABRANNYH  W
\TOM REVIME STROK I STRELKAMI WWERH/WNIZ MOVNO  PEREME]ATXSQ  PO
\TOMU BUFERU, WYBIRAQ NAIBOLEE PODHODQ]U@ W \TOM  SLU^AE  STROKU
DLQ REDAKTIROWANIQ. pEREDA^A STROKI W  PROGRAMMU  OSU]ESTWLQETSQ
PO NAVATI@ <wk>. pO^TI WSEGDA MOVNO OTKAZATXSQ OT NABORA  STROKI
NAVATIEM <su>c, HOTQ \TO ZAWISIT OT KONKRETNOJ SITUACII.
    dRUGIH METODOW  WWODA  INFORMACII,  SILXNO  OTLI^A@]IHSQ  OT
WY[EPRIWEDENNYH, KALXKULQTOR NE REALIZUET, ^TO WPOLNE  OPRAWDANO
TEM, ^TO \TO SILXNO ZATRUDNILO BY RABOTU.  iSKL@^ENIEM  QWLQETSQ
LI[X WYHOD IZ REVIMOW "Calculate" I "Edit" KLAWI[AMI <wybr>e DLQ
ISKL@^ENIQ SLU^AJNOGO "WYPRYGIWANIQ" IZ \TIH REVIMOW. w  SLU^AE,
KOGDA NE PROHODQT I MEN@OBRAZNYJ, I STROKOWYJ SPOSOB I  PRIMENQ-
ETSQ ^TO-LIBO DRUGOE, HELPY WSEGDA wAM POMOGUT.
    w KALXKULQTORE ESTX REVIMY, W KOTORYH NE ISKL@^ENO  ZACIKLI-
WANIE ILI SLI[KOM DOLGOE WYPOLNENIE wA[EJ PROGRAMMY.  zA]ITITXSQ
OT \TOGO NEWOZMOVNO, TAK KAK \TO  ZAWISIT  TOLXKO  OT  wAS.  |TI
REVIMY  --  POSTROENIE  GRAFIKA,  ZAPUSK  PROGRAMMY,  WY^ISLENIE
KORNEJ, LIBO \KSTREMUMOW. eSLI wAM NADOELO SIDETX I VDATX,  POKA
ZAKON^ITSQ  (ESLI  ZAKON^ITSQ  WOOB]E)  KAKAQ-NIBUDX   IZ   \TIH
OPERACIJ, NAVMITE <su>c, I wY PEREJDETE W REVIM WWODA, A  OPERA-
CIQ NE BUDET ZAKON^ENA.
    eSLI wY VELAETE PRERWATX W L@BOM REVIME WYPOLNENIE PROGRAMMY
BUDX TO DAVE PE^ATX NA TERMINALE, NAVIMAJTE KLAWI[U <pauza>. pRI
POWTORNOM NAVATII NA NEE WYPOLNENIE PROGRAMMY PRODOLVITSQ.
    wOT I WSE  OSNOWNYE  PRAWILA  RABOTY  S  SISTEMOJ.  pO  HODU
IZLOVENIQ, WOZMOVNO, BUDUT WNESENY  KORREKTIWY  W  \TI  PRAWILA,
ESLI GDE-NIBUDX WSTRETQTSQ ISKL@^ENIQ IZ NIH.


    dALEE OPI[EM RABOTU S KALXKULQTOROM W EGO  OSNOWNOM  REVIME:
"Calculate".  q  DUMA@,  ^ITATELX  MENQ  PROSTIT  ZA   NEKOTORU@
NEPOSLEDOWATELXNOSTX IZLOVENIQ, NO WSE-TAKI \TO  OSNOWNOJ  REVIM
EGO RABOTY. wOZMOVNO, SLEDOWALO  OPISYWATX  POSLEDOWATELXNO  WSE
REVIMY RABOTY, NA^INAQ S "File", NO MNE  KAVETSQ,  ^TO  ^ELOWEK,
NA^INAQ RABOTATX S KALXKULQTOROM, KAK S  INSTRUMENTOM,  WSE-TAKI
NA^NET S REVIMA WY^ISLENIJ, PO\TOMU TAKOJ PODHOD NE BUDET PROTI-
WORE^ITX NORMALXNOJ ^ELOWE^ESKOJ LOGIKE.


2.kALXKULQTOR W REVIME WY^ISLENIJ.


	2.1. komandnyj qzyk kalxkulqtora.

    pRI WHODE W  REVIM  WY^ISLENIJ  KURSOR  OKAZYWAETSQ  W  OKNE
KALXKULQTORA, W KOTOROM NUVNO NABIRATX KOMANDY. bUFER KOMAND  NA
300 SIMWOLOW POZWOLIT  wAM  NE  NABIRATX  NEKOTORYE  KOMANDY  PO
NESKOLXKU RAZ. hARAKTERNOJ OSOBENNOSTX@  \TOGO  REVIMA  QWLQETSQ
OTOBRAVENIE KOLI^ESTWA SWOBODNOJ PAMQTI, DOSTUPNOJ  KALXKULQTORU
DLQ  HRANENIQ  OTKOMPILIROWANNOGO   KODA.   |TOT   OB'EM   MOVET
DOSTATO^NO SU]ESTWENNO  ZAWISETX  OT  KONFIGURACII  OPERACIONNOJ
SISTEMY -- OT KOLI^ESTWA  ZAGRUVENNYH  DRAJWEROW,  OT  NEKOTORYH
PARAMETROW KONFIGURACII.  kAK  PRAWILO,  DLQ  NORMALXNOJ  RABOTY
KALXKULQTORA DOSTATO^NO 1-2 kBAJT, NO DLQ PROSTYH FUNKCIJ  MOVET

			-- STR. 4 --

BYTX NUVNO I MENX[E. nE REKOMENDUETSQ RABOTATX S  KALXKULQTOROM,
ESLI \TOT OB'EM  MENX[E  600  BAJT.  pOSLEDSTWIQ  MALOGO  OB'EMA
SWOBODNOJ PAMQTI DOWOLXNO TRUDNO PREDUGADATX, HOTQ, KAK PRAWILO,
NI^EGO SILXNO STRA[NOGO NE PROISHODIT.
    kALXKULQTOR W REVIME WY^ISLENIJ MOVET  NAHODITXSQ  W  KAVDYJ
KONKRETNYJ MOMENT W  NESKOLXKIH  PODREVIMAH,  KOTORYE  POSTOQNNO
OTOBRAVA@TSQ W KOLONKE "Mode:". eSLI wY  OBRA]AETE  WNIMANIE  NA
\TU  KOLONKU,  TO  WSEGDA  MOVETE  OPREDELITX  SWO@  REAKCI@  NA
NESTANDARTNU@ SITUACI@.

    kOMANDY KALXKULQTORA MOVNO USLOWNO RAZDELITX NA 3 GRUPPY:
A)  KOMANDY UPRAWLENIQ;
B)  NEISPOLNQEMYE OPERATORY;
W)  ISPOLNQEMYE OPERATORY.
    rASSMOTRIM KAVDU@ GRUPPU KOMAND. dALEE W OBOZNA^ENIQH  BUDUT
FIGURIROWATX SLEDU@]IE SOKRA]ENIQ:
	var    -- IMQ PEREMENNOJ 
	value  -- KONSTANTA
	expr   -- WYRAVENIE

		ispolnqemye operatory.
    k \TIM OPERATORAM  MOVNO  OTNESTI  OPERATOR  PRISWAIWANIQ  I
OPERATORY PE^ATI ZNA^ENIJ:

	var=expr	  OPERATOR PRISWAIWANIQ PEREMENNOJ var 
			  ZNA^ENIQ WYRAVENIQ expr.
	PRINT expr,expr.. PE^ATX NA TERMINALE ZNA^ENIJ WYRAVENIJ 
			  expr.
	LPRINT expr,expr..PE^ATX NA PRINTERE ZNA^ENIJ WYRAVENIJ 
			  expr.

    |TI OPERATORY POROVDA@T PRI TRANSLQCII W  SWOBODNOJ  OBLASTI
PAMQTI KOD, KOTORYJ MOVET TOT^AS VE ISPOLNITXSQ, ESLI TRANSLQCIQ
PROHODIT BEZ O[IBOK. eSLI NA \TAPE TRANSLQCII WOZNIKAET  O[IBKA,
TO WYDAETSQ SOOB]ENIE TIPA :

	COMPILER ERROR - ......

    nA \TAPE ISPOLNENIQ  KODA  MOVET  WOZNIKATX  SOOB]ENIE  TIPA

	RUNTIME ERROR - ......

W SLU^AE, ESLI ARGUMENT KAKOJ LIBO FUNKCII LEVIT WNE EE  OBLASTI
OPREDELENIQ, ODNAKO PRI \TOM KOD NE UNI^TOVAETSQ. sOOTWETSTWENNO
ESLI WOZNIKAET O[IBKA  TAKOGO  TIPA,  GRAFIK  FUNKCII  POSTROITX
BUDET MOVNO, A TAKVE MOVNO BUDET NAJTI EE  MAKSIMUM  I  MINIMUM,
LIBO KORENX.
	pRIMERY:

	A=SIN(5)*1.2/X
	PRINT X,Y
	Z=REAL(sqrt(cmplx(1,2)))

		neispolnqemye operatory.
    k NEISPOLNQEMYM OPERATORAM OTNOSQTSQ TE  OPERATORY,  KOTORYE
NE POROVDA@T GENERIRUEMOGO KODA.  oNI  UPRAWLQ@T  RASPREDELENIEM
PAMQTI.

			-- STR. 5 --

	CLEAR			O^ISTKA TABLICY PEREMENNYH
	COMPLEX var,var...	PRISWOENIE PEREMENNYM var...
				IZ SPISKA KOMPLEKSNOGO TIPA.
	REAL var,var...		PRISWOENIE PEREMENNYM var...
				IZ SPISKA DEJSTWITELXNOGO TIPA.
	DATA var,var.../value,value.../...
				PRISWOENIE ZNA^ENIJ value 
				PEREMENNYM var IZ SPISKA.

    pRI \TOM ESLI  NUVNO  ZAPISATX  KOMPLEKSNOE  ^ISLO,  TO  ONO
ZAPISYWAETSQ KAK 2 DEJSTWITELXNYH ^ISLA, RAZDELENNYH  ZAPQTOJ  I
OB'EDINENNYH SKOBKAMI. pRIMERY:

	COMPLEX A,B,X
	REAL C,D
	DATA A,C/(1.,1),5/,D/3/

    nEISPOLNQEMYE OPERATORY TRANSLIRU@TSQ, NO  TAK  KAK  ONI  NE
POROVDA@T KODA, TO  TOT  KOD,  KOTORYJ  BYL  SOZDAN  ISPOLNQEMYM
OPERATOROM,  WOZMOVNO  NABRANNYM  RANEE,  SOHRANQETSQ  W  SLU^AE
UDA^NOJ  TRANSLQCII  \TIH  OPERATOROW.  sLEDUET  OBRATITX   wA[E
WNIMANIE NA RAZLI^IE MEVDU OPERATOROM DATA I OPERATOROM  PRISWA-
IWANIQ,  ZAKL@^A@]EESQ  W  TOM,  ^TO  DATA   NE   PORTIT   KODA,
NAHODQ]EGOSQ W PAMQTI, A oPERATOR PRISWAIWANIQ -- PORTIT, ODNAKO
W OPERATORE DATA WYRAVENIQ NEDOPUSTIMY. bUDXTE WSEGDA  OSTOROVNY
S \TIMI OPERATORAMI.

		komandy uprawleniq.
    k \TIM KOMANDAM OTNOSQTSQ KOMANDY  OSU]ESTWLQ@]IE  LIBO  NE-
KOTORYE DEJSTWIQ NAD OTKOMPILIROWANNYM KODOM, LIBO  KAKIE-NIBUDX
DEJSTWIQ, WOOB]E NE SWQZANNYE NI S  wA[IM  KODOM,  NI  S  wA[IMI
PEREMENYMI:

	CLR		O^ISTKA OKON KALXKULQTORA;
	RUN IMQ FAJLA	KOMPILQCIQ I WYPOLNENIE PROGRAMMY,
			ZAPISANNOJ W FAJLE;
	GRAPH		POSTROENIE GRAFIKA OTKOMPILIROWANNOJ
			FUNKCII;
	MIN		NAHOVDENIE MINIMUMA OTKOMPILIROWANNOJ
			FUNKCII;
	MAX		NAHOVDENIE MAKSIMUMA OTKOMPILIROWANNOJ
			FUNKCII;
	SOLVE		NAHOVDENIE KORNQ OTKOMPILIROWANNOJ
			FUNKCII.

    pODROBNEE O  KOMANDAH  UPRAWLENIQ  BUDET  RASSKAZANO  DALEE.
oGRANI^IMSQ POKA LI[X TEM, ^TO  POSLEDNIE  4  KOMANDY  NE  BUDUT
ISPOLNENY, ESLI KOD  LIBO  SOZDAN  S  O[IBKOJ,  LIBO  NE  SOZDAN
WOOB]E.


	2.2. arifmetika kalxkulqtora.

    w \TOJ GLAWE BUDET DANO KRATKOE OPISANIE WSEH ARIFMETI^ESKIH
DEJSTWIJ, WYPOLNQEMYH  KALXKULQTOROM,  A  TAKVE  BUDET  PRIWEDEN
PERE^ENX WSEH "ZA[ITYH" W NEGO FUNKCIJ.

			-- STR. 6 --

    kALXKULQTOR MOVET WYPOLNQTX DEJSTWIQ NAD  DEJSTWITELXNYMI  I
KOMPLEKSNYMI ^ISLAMI S TO^NOSTX@ DO  7  ZNAKOW.  wELI^INA  ^ISEL
DOLVNA LEVATX W  DIAPAZONE  1E-38  ..  1E38.  kOMPLEKSNOE  ^ISLO
PREDSTAWLQETSQ  PAROJ  DEJSTWITELXNYH  ^ISEL.  oDNAKO   W   SILU
OSOBENNOSTEJ WNUTRENNEGO PREDSTAWLENIQ ^ISEL  SLOVENIE/WY^ITANIE
I UMNOVENIE/DELENIE BUDET WYPOLNQTXSQ TO^NO I DLQ  CELYH  ^ISEL.
wWOD ^ISEL S TO^KOJ I BEZ NEE NE OKAZYWAET WLIQNIQ  NA  TO^NOSTX
^ISEL. oPQTX VE W SILU OSOBENNOSTEJ  PREDSTAWLENIQ,  KALXKULQTOR
MOVET  OPERIROWATX  I  S  "LOGI^ESKIMI"  OPERANDAMI.  oPERANDAMI
LOGI^ESKIH OPERACIJ MOGUT BYTX ^ISLA  L@BOGO  TIPA.  rEZULXTATOM
OPERACII MOVET BYTX LIBO ZNA^ENIE .TRUE., IME@]EE  \KWIWALENT  W
DEJSTWITELXNYH ^ISLAH, RAWNYJ 1, I ZNA^ENIE .FALSE.,  ANALOGI^NO
RAWNOE 0. s \TIMI ^ISLAMI  MOVNO  OPERIROWATX,  KAK  S  OBY^NYMI
DEJSTWITELXNYMI ^ISLAMI, NO OB \TOM POZVE. iTAK,  OPERACII,  IN-
TERPRETIRUEMYE KALXKULQTOROM:
	+	SLOVENIE
	-	WY^ITANIE
	*	UMNOVENIE
	/	DELENIE
	^	WOZWEDENIE W STEPENX
	.OR.	LOGI^ESKOE ILI
	.AND.	LOGI^ESKOE I
	.NOT.	LOGI^ESKOE OTRICANIE

    lOGI^ESKIE OPERACII,MOGU]IE IMETX ARGUMENTY L@BYH TIPOW,  NO
WYDA@]IE REZULXTAT "LOGI^ESKOGO" TIPA (T.E. 1 W SLU^AE ISTINY, I
0 W SLU^AE LVI):

	.EQ.	RAWENSTWO
	.NE.	NERAWENSTWO
	.LE.	MENX[E, LIBO RAWNO
	.LT.	MENX[E
	.GE.	BOLX[E, LIBO RAWNO
	.GT.	BOLX[E

    oPERACII .EQ. I .NE. MOGUT WYDAWATX  REZULXTAT  SRAWNENIQ  I
DEJSTWITELXNYH, I KOMPLEKSNYH ^ISEL, OSTALXNYE OPERACII  SRAWNE-
NIQ WYDA@T 0, ESLI HOTQ BY ODIN IZ IH ARGUMENTOW KOMPLEKSNYJ.
    wOZWEDENIE W CELO^ISLENNU@ STEPENX  DEJSTWITELXNYH  ^ISEL  W
DIAPAZONE STEPENEJ OT -6 DO +6  WYPOLNQETSQ  UMNOVENIEM,  A  PRI
WSEH DRUGIH ZNA^ENIQH STEPENEJ -- ^EREZ \KSPONENTU  I  LOGARIFM.
|TO MOVET POROVDATX O[IBKU PRI WOZWEDENII  OTRICATELXNOGO  ^ISLA
LIBO W DROBNU@ STEPENX, LIBO W STEPENX NE IZ UKAZANNOGO DIAPAZONA.
w \TOM SLU^AE REKOMENDUETSQ  OPREDELITX  LIBO  POKAZATELX,  LIBO
STEPENX KAK KOMPLEKSNOE ^ISLO, HOTQ NUVNO PONIMATX, ^TO  REZULX-
TAT BUDET TOVE KOMPLEKSNYM.
    kAVDAQ ARIFMETI^ESKAQ I LOGI^ESKAQ OPERACIQ IMEET SWOJ  PRI-
ORITET W SOOTWETSTWII S KOTORYM PROIZWODITSQ OPREDELENIE PORQDKA
WYPOLNENIQ OPERACIJ. oPERACII S MENX[IM PRIORITETOM  WYPOLNQ@TSQ
POSLE OPERACII S BOLX[IM. pRIORITETY  OPERACIJ  WYBRANY  TAKIMI,
KAKIMI NAM PRIWY^NO. lOGI^ESKIE OPERACII IME@T PRIORITET MENX[E,
^EM WSE ARIFMETI^ESKIE. nAINIZ[IM PRIORITETOM  OBLADA@T  .OR.  I
.AND.. pOSLE NIH IDUT .EQ.,.NE.,.NOT, DALEE .LE.,.LT.,.GE.,.GT..
i TOLXKO POSLE NIH  IDUT  SLOVENIE/WY^ITANIE,  UMNOVENIE/DELENIE
I WOZWEDENIE W STEPENX. oDNAKO SKOBKAMI MOVNO  IZMENQTX  PORQDOK
WYPOLNENIQ OPERACIJ W WYRAVENII DOSTATO^NO PROIZWOLXNYM OBRAZOM.

    oT WYRAVENIQ L@BOGO  TIPA  MOVET  BYTX  WY^ISLENA  L@BAQ  IZ
FUNKCIJ, PERE^ISLENNYH NIVE. rEZULXTATOM WY^ISLENIQ \TIH FUNKCIJ
QWLQETSQ ^ISLO TAKOGO VE TIPA, ^TO ISHODNYJ OPERAND.

			-- STR. 7 --

    sin(X),cos(X),tg(X)		TRIGONOMETRI^ESKIE FUNKCII
    asin(X),acos(X),atan(X)	OBRATNYE TRIGONOMETRI^ESKIE FUNKCII 
    sh(X),ch(x),th(X)		GIPERBOLI^ESKIE FUNKCII
    Arsh(X),Arch(X),Arth(X)	OBRATNYE GIPERBOLI^ESKIE FUNKCII
    sqrt(X)			KWADRATNYJ KORENX
    Lg(X),Ln(X)			LOGARIFMY
    exp(X)			\KSPONENTA
    sig(X)			SIGMA-FUNKCIQ 
				pRI X>0  sig(X)=1,
				pRI X<=0 sig(X)=0
				pRI KOMPLEKSNOM X sig(X)=(1,0)

    kROME TAKIH FUNKCIJ ESTX E]E I  FUNKCII  S  RAZLI^NYM  TIPOM
WHODNOGO ARGUMENTA I WYHODNOGO ZNA^ENIQ:

    int(X)              WYDAET CELU@ ^ASTX DEJSTWITELXNOGO ^ISLA
                        (TOVE DEJSTWITELXNOE ^ISLO)
    abs(X)              MODULX ^ISLA. wSEGDA DEJSTWITELXNOE 
                        NEOTRICATELXNOE ^ISLO. dLQ KOMPLEKSNYH
                        ^ISEL DEJSTWUET, KAK FORTRANOWSKIJ CABS.
    arg(X)              DEJSTWITELXNOE ^ISLO - ARGUMENT (FAZA)
                        KOMPLEKSNOGO ^ISLA X.
    real(X)             REALXNAQ ^ASTX KOMPLEKSNOGO ^ISLA X.
    imag(X)             MNIMAQ ^ASTX KOMPLEKSNOGO ^ISLA X.
    cmplx(X1,X2)        FUNKCIQ PREOBRAZOWANIQ 2 DEJSTWITELXNYH 
                        ^ISEL X1,X2 W KOMPLEKSNOE ^ISLO.

    pOSLEDNIE FUNKCII NA \TAPE WYPOLNENIQ MOGUT POROVDATX O[IBKU
"NESOOTWETSTWIE TIPOW", ESLI TIP IH ARGUMENTOW  NE  SOWPADAET  S
OPISANNYM.


	2.3. programmnyj qzyk kalxkulqtora.

    pOMIMO INTERAKTIWNOGO REVIMA, KALXKULQTOR MOVET OBRABATYWATX
I PROGRAMMY,  NAPISANNYE  NA  NEKOTOROM  WHODNOM  WY^ISLITELXNOM
QZYKE,  KOTORYJ,  KAK  UVE  UPOMINALOSX,  DOSTATO^NO  POHOV   NA
PODMNOVESTWO fORTRANA. pROGRAMMA MOVET BYTX  SOZDANA  NE  TOLXKO
WNUTRENNEM REDAKTOROM KALXKULQTORA (REVIM "Edit"),  NO  I  L@BYM
TEKSTOWYM REDAKTOROM, NAHODQ]EMSQ W  wA[EM  RASPORQVENII.  pRAK-
TI^ESKI L@BAQ DOSTATO^NO PROSTAQ  PROGRAMMA  NA  fORTRANE  MOVET
BYTX MODIFICIROWANA POD WHODNOJ QZYK KALXKULQTORA,  ESLI  TOLXKO
ON NE ISPOLXZUET PODPROGRAMM I SLOVNYH WOZMOVNOSTEJ  WWODA/WYWO-
DA, PREDOSTAWLQEMYH fORTRANOM. wMESTE S \TIM ESTX TAKIE  OTLI^IQ
\TOGO  QZYKA,  KOTORYE  OBLEG^A@T  PROGRAMMIROWANIE   PRIKLADNYH
PROGRAMM.

    kAVDAQ STROKA WHODNOGO FAJLA  MOVET  NA^INATXSQ  METKOJ,  ZA
KOTOROJ MOVET SLEDOWATX OPERATOR QZYKA. mETKA --  \TO  ^ISLO  IZ
DIAPAZONA 1-32000. oNO DOLVNO OTDELQTXSQ OT OPERATORA NE  MENEE,
^EM ODNIM PROBELOM. oPERATOR, KAK I METKA,  MOVET  NA^INATXSQ  S
L@BOJ POZICII STROKI. oPERATORY WHODNOGO QZYKA DELQTSQ NA ISPOL-
NQEMYE I NEISPOLNQEMYE. nEISPOLNQEMYE OPERATORY  UPRAWLQ@T  RAS-
PREDELENIEM PAMQTI I NE TRANSLIRU@TSQ W KOD, ODNAKO OSU]ESTWLQ@T
SWOI DEJSTWIQ PRI TRANSLQCII PROGRAMMY. pRI MNOGOKRATNOM  ISPOL-
NENII KODA ONI NIKAKOGO DEJSTWIQ NA HOD WYPOLNENIQ PROGRAMMY  NE
OKAZYWA@T, KROME DEJSTWIJ PRI EE  TRANSLQCII.  iSPOLNQEMYE  OPE-
RATORY TRANSLIRU@TSQ W KOD I K IH ^ISLU OTNOSQTSQ:

			-- STR. 8 --

var=expr                OPERATOR PRISWAIWANIQ
PRINT expr,expr..       OPERATOR PE^ATI NA TERMINALE WYRAVENIJ
LPRINT expr,expr..      OPERATOR PE^ATI NA PRINTERE WYRAVENIJ
ACCEPT var,var...       OPERATOR WWODA S TERMINALA ZNA^ENIJ PE-
                        REMENNYH
GOTO label              PEREHOD NA METKU label
CONTINUE                OPERATOR PRODOLVENIQ
RETURN                  WOZWRAT
STOP                    WOZWRAT (\KWIWALENTEN RETURN)
IF(expr)label,label,label       ARIFMETI^ESKIJ IF
IF(expr)oper                    LOGI^ESKIJ IF
DO label var=expr,expr,expr     OPERATOR CIKLA

    pODROBNO DESTWIQ \TIH OPERATOROW OBSUVDATX NET  SMYSLA,  ONI
OPISANY W DOSTATO^NO BOLX[OM KOLI^ESTWE LITERATURY PO  fORTRANU,
OSTANOWIMSQ LI[X NA IH OSOBENNOSTQH, PRISU]IH KALXKULQTORU.
    sTROKA MOVET NA^INATXSQ TO^KOJ S ZAPQTOJ. tOGDA WSE,  ^TO  W
\TO STROKE NAPISANO, BUDET WOSPRINQTO KAK KOMMENTARIJ. |TO MOVNO 
ISPOLXZOWATX PRI OTLADKE PROGRAMM.
    oPERATORY STOP I RETURN OSU]ESTWLQ@T WOZWRAT  W  ISPOLNQ@]U@
SISTEMU KALXKULQTORA. |TI  OPERATORY  MOVNO  ISPOLXZOWATX,  ESLI
wA[A PROGRAMMA IMEET NESKOLXKO RAZWETWLQ@]IHSQ  PUTEJ  I  KAVDYJ
DOLVEN OTDELXNO KON^ATXSQ.
    lOGI^ESKIJ IF MOVET  IMETX  W  KA^ESTWE  OPERANDA  WYRAVENIE
DEJSTWITELXNOGO, A NE TOLXKO  "LOGI^ESKOGO"  TIPA.  pRI  \TOM  W
SLU^AE NERAWENSTWA 0  WYRAVENIQ  expr  BUDET  WYPOLNEN  OPERATOR
oper. w KA^ESTWE \TOGO OPERATORA MOVET  BYTX  ISPOLXZOWAN  L@BOJ
ISPOLNQEMYJ OPERATOR, KROME L@BOGO IF I DO.
    w OPERATORE CIKLA PEREMENNOJ CIKLA  DOLVNA  BYTX  PEREMENNAQ
WE]ESTWENNOGO TIPA,  A  W  KA^ESTWE  WYRAVENIJ  --  WE]ESTWENNYE
WYRAVENIQ. eSLI [AG CIKLA NE UKAZAN, ISPOLXZUETSQ EDINI^NYJ [AG.
nA^ALO, KONEC CIKLA I EGO [AG MOGUT BYTX ^ISLENNO  CELYE  ^ISLA,
TOGDA GARANTIRUETSQ PRAWILXNOE WYPOLNENIE OPERATORA CIKLA. oDNA-
KO W \TOM KA^ESTWE MOGUT BYTX ISPOLXZOWANY I NE CELYE  ^ISLA.  w
\TOM SLU^AE PRAWILXNOE WYPOLNENIE OPERATORA CIKLA NE OBQZATELXNO
IZ-ZA NABEGA POGRE[NOSTI, ODNAKO CIKL  MOVET  BYTX  WYPOLNEN  NE
BOLEE, ^EM NA 1 RAZ BOLX[E, LIBO MENX[E. zA^ASTU@, W OSOBENNOSTI
PRI TABULIROWANII FUNKCIJ, \TO OKAZYWAETSQ NESU]ESTWENNYM I \TIM
MOVNO PRENEBRE^X.
    oPERATORY  PRINT,LPRINT  DOPUSKA@T  ISPOLXZOWANIE  TEKSTOWYH
KONSTANT, OGRANI^ENNYH PROSTYMI KAWY^KAMI, A TAKVE SPECSIMOLA $,
OKAN^IWA@]EGO SPISOK WYWODA. eSLI \TOT SIMWOL UKAZAN,  TO  POSLE
WYPOLNENIQ \TOGO OPERATORA  NE  PROIZWODITSQ  PEREWOD  STROKI  I
WOZWRAT KARETKI. |TO MOVNO ISPOLXZOWATX DLQ ORGANIZACII  DIALOGA
S PRIKLADNOJ PROGRAMMOJ.
    oPERATOR ACCEPT TAKVE MOVET DOPUSKATX ISPOLXZOWANIE SPECSIM-
WOLA $, NO PERED SPISKOM WWODA.  eSLI  \TOGO  SIMWOLA  W  SPISKE
WWODA NET, TO PRI WYPOLNENII \TOGO OPERATORA  PROGRAMMA  OVIDAET
WWODA STROKI S TERMINALA (W \TOJ STROKE RABOTAET  SL),  A  POSLE
NAVATIQ <wk> WWEDENNAQ STROKA  POSLEDOWATELXNO  ANALIZIRUETSQ  I
PEREMENNYM PRISWAIWA@TSQ ZNA^ENIQ. eSLI KAKAQ-NIBUDX  PEREMENNAQ
BYLA WWEDENA NEWERNO, LIBO NE WWEDENA SOWSEM, TO EJ PRISWAIWAET-
SQ ZNA^ENIE 0. eSLI VE W  SPISKE  WWODA  PERWYJ  \LEMENT  $,  TO
STROKA NE ZAPRA[IWAETSQ, A PEREMENNYE SPISKA WWODA  WWODQTSQ  IZ
STROKI, ISPOLXZOWANNOJ PREDYDU]IM OPERATOROM WWODA.  kOMPLEKSNYE
KONSTANTY WWODQTSQ KAK PARA  DEJSTWITELXNYH  ^ISEL,  RAZDELENNYH
ZAPQTOJ I ZAKL@^ENNYH W SKOBKI.
    oPERATORY ACCEPT, PRINT, LPRINT NE WYPOLNQ@T SWOIH FUNKCIJ W
REVIME POSTROENIQ GRAFIKOW, NAHOVDENIQ \KSTREMUMOW I KORNEJ. pE-
REMENNYE, KOTORYE DOLVNY BYLI BY  WWODITXSQ  OPERATOROM  ACCEPT,
SOHRANQ@T SWOI ZNA^ENIQ.

			-- STR. 9 --

    pOKAVEM ISPOLXZOWANIE OPERATOROW  WWODA-WYWODA  NA  PRIMERE.
pUSTX NAM NUVNO OSU]ESTWITX WWOD N \LEMENTOW  MASSIWA  A.  tOGDA
FRAGMENT PROGRAMMY, OSU]ESTWLQ@]EJ \TO, MOVET WYGLQDETX TAK:

	PRINT 'Input N = ',$
	ACCEPT N
	PRINT 'Input array : ',$
	ACCEPT A(1)
	DO 1 I=2,N
 1	ACCEPT $,A(I)

    k NEISPOLNQEMYM OPERATORAM WHODNOGO QZYKA MOVNO OTNESTI:

	CLEAR			O^ISTKA TABLICY PEREMENNYH
	COMPLEX var,var...	PRISWOENIE PEREMENNYM var...
				IZ SPISKA KOMPLEKSNOGO TIPA.
	REAL var,var...		PRISWOENIE PEREMENNYM var...
				IZ SPISKA DEJSTWITELXNOGO TIPA.
	DATA var,var.../value,value.../...
				PRISWOENIE ZNA^ENIJ value 
				PEREMENNYM var IZ SPISKA.

    pRIMER PROGRAMMY:

	REAL A(5,5)
	DATA X/1/,A(1,2)/1.54/
	SUMMA=0
	DO 1 T=1,10
 1	SUMMA=SUMMA+X^(-T)
	IF(SUMMA.LE.2) GOTO 3
	PRINT X,SUMMA,A(1,2)
	RETURN
 3	PRINT 'Error : ',$
	PRINT X,sqrt(SUMMA),A(1,2)
	RETURN

    eSLI PRI TRANSLQCII PROGRAMMY KOMANDOJ RUN WOZNIKAET  O[IBKA
TIPA COMPILER ERROR - ..... , TO PRI WHODE  W  REDAKTOR  DLQ  EE
ISPRAWLENIQ, KURSOR USTANOWITSQ NA STROKU S O[IBKOJ.

	2.4.peremennye w kalxkulqtore.

    pEREMENNYE W KALXKULQTORE MOGUT BYTX 2 WIDOW:
-- PROSTYE PEREMENNYE;
-- PEREMENNYE S INDEKSAMI.
    wSE PEREMENNYE WSEGDA DOSTUPNY KAK W INTERAKTIWNOM, TAK I  W
PROGRAMMNOM REVIMAH. oBLASTX PROSTYH PEREMENNYH FIKSIROWANA,  TO
ESTX KOLI^ESTWO  PROSTYH  PEREMENNYH,  W  PRINCIPE,  OGRANI^ENO.
pROSTYE PEREMENNYE NE  NUVDA@TSQ  W  OB'QWLENII  IH  TIPA  REAL,
COMPLEX. pRI WSTRE^E PROSTOJ PEREMENNOJ W WYRAVENII ONA  WKL@^A-
ETSQ W TABLICU PEREMENNYH S TIPOM REAL. dLQ ISPOLXZOWANIQ  KOMP-
LEKSNOJ PEREMENNOJ NEOBHODIMO ISPOLXZOWATX OB'QWLENIE COMPLEX.
    iNDEKSIROWANNYE PEREMENNYE -- \TO \LEMENTY ODNO- I DWUMERNYH
MASSIWOW (W SMYSLE fORTRANA).  mASSIWY  RASPOLAGA@TSQ  W  PAMQTI
DINAMI^ESKI, T.E. PRI  OB'QWLENII  RAZMERA  KAKOGO-LIBO  MASSIWA
ZNA^ENIQ EGO \LEMENTOW (ESLI MASSIW S TAKIM IMENEM  UVE  SU]EST-
WOWAL) NE SOHRANQ@TSQ, A ZNA^ENIQ \LEMENTOW WSEH DRUGIH MASSIWOW
-- SOHRANQ@TSQ. kAVDYJ MASSIW TREBUET OB'QWLENIQ SEBQ  W  OPERA-
TORAH COMPLEX I REAL, PRI^EM OBQZATELXNO DOLVNY BYTX UKAZANY EGO
RAZMERNOSTI. iMQ PEREMENNOJ I IMQ MASSIWA MOGUT SOWPADATX I  \TO
NE WLE^ET KAKIH BY TO NI BYLO NEPRIQTNYH \FFEKTOW. nA  \TO  SLE-
DUET OBRATITX OSOBOE WNIMANIE PRI OB'QWLENII  MASSIWOW.  rAZMER-

			-- STR. 10 --

NOSTX MASSIWOW NE DOLVNA PREWY[ATX 2. pRI  ISPOLNENII  PROGRAMMY
(KODA)  PROIZWODITSQ  KONTROLX  ZA  INDEKSAMI  MASSIWOW.   wYHOD
INDEKSOW ZA GRANICY WYZYWAET AWARIJNU@ O[IBKU.
    oB'QWLENIE MASSIWOW UNI^TOVAET SKOMPILIROWANNYJ KOD W PAMQTI
I PO\TOMU W PROGRAMMNOM REVIME OB'QWLENIQ MASSIWOW DELATX WOOB]E
NEVELATELXNO,  NO  DELATX  MOVNO  TOLXKO  DO  WSEH   ISPOLNQEMYH
OPERATOROW.
    mASSIWY RASPOLAGA@TSQ W SWOBODNOJ PAMQTI. pO\TOMU  SOOB]ENIE
O KOLI^ESTWE NEZANQTOJ PAMQTI  POMOVET  wAM  SORIENTIROWATXSQ  O
MAKSIMALXNOM RAZMERE  MASSIWA.  kAVDYJ  \LEMENT  DEJSTWITELXNOGO
MASSIWA ZANIMAET 4 BAJTA, A KOMPLEKSNOGO --  8  BAJT.  eSLI  wAM
NUVNO OB'QWITX MASSIW, BOLX[IJ, ^EM WOZMOVNO, TO MOVNO  WYJTI  W
os I WYGRUZITX NENUVNYE  DRAJWERY  KOMANDOJ  UNLOAD  (KOLI^ESTWO
OSWOBOVDAEMOJ PAMQTI W \TOM SLU^AE PREDSKAZATX APRIORNO TRUDNO),
A TAKVE USTANOWITX SWOPING USR KOMANDOJ SET USR SWAP.  pOSLEDNEE
DEJSTWIE OSWOBODIT 4 kBAJTA W SJ-SISTEME,  ODNAKO  ZAMEDLIT  WSE
FAJLOWYE OPERACII. oB'QWLENIE MASSIWA NE WLE^ET ZA SOBOJ NIKAKIH
DEJSTWIJ PO EGO INICIALIZACII,NAPRIMER, OBNULENI@. pO\TOMU SRAZU
POSLE  OB'QWLENIQ  MASSIWA  EGO  \LEMENTY  NE  IME@T  KAKIH-LIBO
OPREDELENNYH ZNA^ENIJ.
    w SLU^AE PEREPOLNENIQ TABLIC PEREMENNYH,  LIBO  MASSIWOW,  A
TAKVE PRI NA^ALE RABOTY S NOWOJ FUNKCIEJ  REKOMENDUETSQ  SDELATX
KOMANDU CLEAR DLQ O^ISTKI TABLIC MASSIWOW I PEREMENNYH.



	2.5.primenenie logi~eskih funkcij dlq risowaniq grafikow.

    lOGI^ESKIE FUNKCII -- \TO EDINSTWENNYJ  SPOSOB  OBRABOTKI  I
RISOWANIQ KUSO^NO-LOMANYH FUNKCIJ, LIBO NEGLADKIH  PERIODI^ESKIH
POSLEDOWATELXNOSTEJ. oSNOWA PRIMENENIQ  TAKIH  FUNKCIJ  LEVIT  W
TOM, ^TO  IH  REZULXTAT  HOTQ  I  MOVET  INTERPRETIROWATXSQ  KAK
LOGI^ESKIJ, ODNAKO FAKTI^ESKI \TO DEJSTWITELXNOE ^ISLO, PRINIMA-
@]EE ZNA^ENIQ LIBO 0, LIBO 1, PRI^EM, ESTESTWENNO, ^TO  WSE  ONI
MOGUT MENQTX SWOE ZNA^ENIE  TOLXKO  SKA^KOM.  |TO  BYWAET  O^ENX
WAVNO W RAZLI^NYH PRILOVENIQH, NAPRIMER W RADIOTEHNIKE I  TEORII
CEPEJ. tAM MOGUT ISSLEDOWATXSQ,  NAPRIMER  WOZDEJSTWIE  NA  CEPX
NESINUSOIDALXNOGO, IMPULXSNOGO SIGNALA,  KOTORYJ  WESXMA  PROSTO
(OSOBENNO PRQMOUGOLXNYJ  IMPULXS)  WYRAVAETSQ  ^EREZ  LOGI^ESKIE
FUNKCII.

    pRIMER 1. eDINI^NYJ SKA^OK (FUNKCIQ hEWISAJDA):

	Y=X.GE.0

    pRIMER 2. eDINI^NYJ IMPULXS DLINOJ t:

	Y=(X.GE.0).AND.(X.LE.t)

    pRIMER 3. bESKONE^NAQ POSLEDOWATELXNOSTX IMPULXSOW S 
PERIODOM POWTORENIQ t, SKWAVNOSTX@ Q:

	XX=X/t
	XX=XX-INT(XX)
	Y=XX.LE.1/Q

dLQ MEANDRA EDINI^NOJ [IRINY MOVNO ZAPISATX E]E PRO]E:

	Y=SIN(3.1415926*X).GE.0

			-- STR. 11 --

    pRIMER 4. wY^ISLENIE ZAWISIMOSTI NAPRQVENIQ NA  KONDENSATORE
I SOPROTIWLENII W POSLEDOWATELXNOJ RC-CEPI  PRI  PODA^E  NA  NEE
EDINI^NOGO IMPULXSA EDINI^NOJ DLINY:

	T0=R*C
	T1=-T0*X
	T2=-T0*(X-1)
	A=1-EXP(-T0)
	YY=(X.GE.0).AND.(X.LE.1)
	YYY=X.GT.1
	Y=1-EXP(T1)
	Y1=YY
	Y2=Y*Y1+YYY*A*EXP(T1)
	Y3=EXP(-T0*X)*YY-YYY*A*EXP(T1)

zDESX R,C -- PARAMETRY CEPI, Y1 -- WHODNOJ IMPULXS,Y2 --  NAPRQ-
VENIE NA KONDENSATORE, Y3  --  NAPRQVENIE  NA  REZISTORE.  mOVNO
POSTROITX WSE \TI GRAFIKI I UBEDITXSQ W TOM, ^TO \TO TAK.

    pRIMER 5. eDINI^NYJ TREUGOLXNYJ IMPULXS:

	Y=X*(X.GE.0)+2*(1-X)*(X.GE.1)+(2-X)*(X.GE.2)

    pRIMER  6.  dRUGOJ  METOD  ZADANIQ  EDINI^NOGO  TREUGOLXNOGO
IMPULXSA:

	IF((X.LE.0).OR. (X.GT.2))Y=0
	IF((X.GT.0).AND.(X.LE.1))Y=X
	IF((X.GT.1).AND.(X.LE.2))Y=2-X

    pRIMER 7:
    fUNKCII, IME@]IE OBLASTX  OPREDELENIQ  TOLXKO  W  KONKRETNYH
PREDELAH, MOGUT ZADAWATXSQ TAK:

	Y=SIN(X)
	IF(Y.LT.0.5)Y=sqrt(-1)

|TA FUNKCIQ -- SINUS, NO  TAKOJ,  KOTORYJ  PRI  SWOIH  ZNA^ENIQH
< 0.5 NE SU]ESTWUET. tAKIE FUNKCII PRIMENQ@TSQ  DOWOLXNO  REDKO,
NO INOGDA ONI NEOBHODIMY.


3. dejstwiq nad funkciqmi.

	3.1.postroenie grafikow.

    pOSTROENIE GRAFIKOW  W  KALXKULQTORE  --  \TO,  W  PRINCIPE,
DOSTATO^NO  PROSTOJ  PROCESS,  OSU]ESTWLQEMYJ  ODNOJ   KOMANDOJ,
ODNAKO  VELATELXNO  SLEDOWATX  OPREDELENNYM   PRAWILAM,   SLEDUQ
KOTORYM  WSEGDA  MOVNO   "ZA   NESKOLXKO   ITERACIJ"   POSTROITX
NORMALXNYJ GRAFIK.
    dLQ  NA^ALA  KRATOKO  OBRISUEM  METOD,  S  POMO]X@  KOTOROGO
KALXKULQTOR STROIT GRAFIK wA[EJ FUNKCII.
-- POSLE  ZADANIQ  PREDELOW  OPREDELQETSQ  OKNO  DLQ  POSTROENIQ
   GRAFIKOW  FUNKCII  I  [AG  SKANIROWANIQ  PO  ABSCISSE.  pOSLE
   \TOGO ZNA^ENIQ PREDELOW NE ISPOLXZU@TSQ;
-- OPREDELQETSQ KOLI^ESTWO TO^EK  SKANIROWANIQ  PO  OSI  ABSCISS
   (OBY^NO \TO KOLI^ESTWO RAWNO RAZMERU W TO^E^NYH POZICIQH OKNA
   DLQ POSTROENIQ GRAFIKA). mAKSIMALXNYJ RAZMER  OKNA  DAET  784
   TO^KI;

			-- STR. 12 --

-- KRUTITSQ CIKL, W KOTOROM WNA^ALE WY^ISLQETSQ  FUNKCIQ,  ZATEM
ONA TEM ILI INYM SPOSOBOM OTME^AETSQ NA  GRAFIKE  (LIBO  TO^KOJ,
LIBO  LINIEJ)  I  ABSCISSE  DAETSQ   PRIRA]ENIE,   RAWNOE   [AGU
SKANIROWANIQ.
    pRI \TOM TO^KI, GDE FUNKCIQ NE SU]ESTUET,  PROSTO  IGNORIRU-
@TSQ. pRI ZADANII LOGARIFMI^ESKOGO MAS[TABA  POSTROENIQ  GRAFIKA
METOD SOOTWETSTWENNO NESKOLXKO MODIFICIRUETSQ, NO SHEMA OSTAETSQ
TOJ-VE. w \TOM SLU^AE  ZADANIE  OTRICATELXNYH  PREDELOW  WYZOWET
O[IBKU.
    oSOBOE WNIMANIE  SLEDUET  OBRATITX  NA  TO,  ^TO  POSTROENIE
GRAFIKA AWARIJNO PREKRA]AETSQ W SLU^AE WOZNIKNOWENIQ NEARIFMETI-
^ESKOJ O[IBKI -- PEREPOLNENIQ STEKA, NEWERNOGO  KOLI^ESTWA  OPE-
RANDOW, PEREPOLNENIQ MASSIWOW.
    tAKAQ WY^ISLITELXNAQ SHEMA, NESMOTRQ NA WS@  SWO@  PROSTOTU,
DAET  SU]ESTWENNYE  PREIMU]ESTWA   PRI   POSTROENII   SOWER[ENNO
RAZLI^NYH FUNKCIJ. pOLXZUQSX  POLU^ENNOJ  INFORMACIEJ,  NETRUDNO
PONQTX KAK MOVNO STROITX GRAFIKI  I  W  NEPRQMOUGOLXNOJ  SISTEME
KOORDINAT, I PARAMETRI^ESKIE  KRIWYE,  I  KRIWYE  PROIZWODNYH  I
PERWOOBRAZNYH. nO DLQ TOGO, ^TOBY wAM NE  WYPOLNQTX  \TU  MYSLI-
TELXNU@ RABOTU, NIVE BUDET POKAZANO NA PRIMERAH, KAK  \TO  DELA-
ETSQ. wAM OSTANETSQ TOLXKO PODSTAWITX wA[I FUNKCII W \TI PRIMERY,
SKORREKTIROWATX PREDELY POSTROENIQ I wY POLU^ITE OTWET. wSE PRI-
MERY PROWERQLISX AWTOROM I MOGUT BYTX PROWERENY wAMI, PRI^EM \TO
DAVE VELATELXNO SDELATX PERED POSTROENIEM wA[IH GRAFIKOW.
    pERED OPISANIEM METODOW WWEDEM NEKOTORYE USLOWNOSTI, KOTORYE
POMOGUT OPISATX IH BOLEE SVATO I QSNO.  wO-PERWYH,  PRIMEM,  ^TO
FUNKCIQ U NAS ZADAETSQ W FAJLE S TEKU]EM  IMENEM  I  ZAPUSKAETSQ
DIREKTIWOJ RUN KALXKULQTORA. wO-WTORYH, KOMANDU GRAPH,  UPOTREB-
LQEMU@ W KALXKULQTORE BEZ ARGUMENTOW, BUDEM PISATX S 6  ARGUMEN-
TAMI, KOTORYE NA SAMOM  DELE  ZADA@TSQ  W  INTERAKTIWNOM  REVIME
POSLEDOWATELXNO. tO VE SAMOE BUDEM PRIMENQTX DLQ  ZAPISI  KOMAND
MIN,MAX,SOLVE, NO S 4-MQ ARGUMENTAMI.w-TRETXIH,  BUDEM  S^ITATX,
^TO FUNKCIQ ZADAETSQ W FAJLE, A DIREKTIWY KOMPILQTORA W INTERAK-
TIWNOM REVIME, NO PISATX  WSE  BUDEM  PROSTO  PODRQD.  nAPRIMER,
ZAPISX:

        Y=SIN(X)
	Y=Y*Y
	RUN
	GRAPH -20,20,-3,3,X,Y

OZNA^AET, ^TO wY W REDAKTORE NABXETE PERWYE 2 STROKI, WYJDETE IZ
NEGO S  SOHRANENIEM  NA  DISKE,  WOJDETE  W  REVIM  "Calculate",
NABERETE KOMANDU RUN, POTOM GRAPH, A ZATEM ^EREZ <wk>  -20,  20,
-3, 3, X, Y. w ITOGE VE wY POLU^ITE W  GRAFI^ESKOM  OKNE  GRAFIK
KWADRATA SINUSA X.

A) postroenie grafika oby~noj funkcii, zadannoj w qwnom wide.

    gRAFIK OBY^NOJ QWNOZADANNOJ FUNKCII STROITSQ NEPOSREDSTWENNO
PROSTO, NAPRIMER KAK W WY[EPRIWEDENNOM PRIMERE. pROBLEMY  U  wAS
MOGUT  WOZNIKNUTX  LI[X  PRI  NEIZWESTNOJ  OBLASTI   LOKALIZACII
FUNKCII. aWTOR POSTARALSQ OBLEG^ITX wA[U ZADA^U  I,  PO  KRAJNEJ
MERE, W TOM SLU^AE, ESLI  wY  ZNAETE  INTERESU@]IJ  wAS  OTREZOK
ABSCISS, PROBLEMA RE[AETSQ SLEDU@]IM OBRAZOM (RASSMOTRIM \TO  NA
PRIMERE FUNKCII Y=1/(1+X*X). iDEQ SOSTOIT W TOM, ^TO  NA  NUVNOM
OTREZKE PROSTO NAHODITSQ MAKSIMUM I MINIMUM  FUNKCII  S  POMO]X@
IZWESTNYH DIREKTIW KALXKULQTORA. pUSTX NAM NUVNA NA[A FUNKCIQ NA
OTREZKE [-5;5]:

			-- STR. 13 --

	Y=1/(1+X*X)
	RUN
	MIN -5,5,X,Y
	MAX -5,5,X,Y

pOLU^IW NA \KRANE ZNA^ENIQ LOKALXNOGO MAKSIMUMA (0,1) I  LOKALX-
NOGO MINIMUMA (-5,0.0384651), MOVNO DATX KOMANDU  NA  POSTROENIE
GRAFIKA:
	GRAPH -5,5,0,1,X,Y
I GRAFIK \TOJ FUNKCII BUDET POSTROEN.
    eSLI VE wY NE ZNAETE DAVE OTREZKA  LOKALIZACII  FUNKCII,  TO
wAM UVE POMO^X ZNA^ITELXNO TRUDNEE. pOSOWETOWATX W \TOJ SITUACII
^TO-LIBO SLOVNO, MOVNO LI[X POPYTATXSQ NAJTI WNA^ALE  MINIMUM  I
MAKSIMUM \TOJ FUNKCII NA DOSTATO^NO  BOLX[OM  OTREZKE,  A  ZATEM
NAJTI MINIMUM I MAKSIMUM PROIZWODNOJ \TOJ  FUNKCII  NA  \TOM  VE
OTREZKE I ZATEM  STROITX  GRAFIK  SAMOJ  FUNKCII  MEVDU  TO^KAMI
MINIMUMA I MAKSIMUMA PROIZWODNOJ. zDESX PRIWEDEM PRIMER S TOJ VE
SAMOJ FUNKCIEJ, NO NA OTREZKE [-1000;1000]. pOQSNENIQ K  GRAFIKU
PROIZWODNOJ BUDUT DANY NIVE.

	Y=1/(1+X*X)
	dydx=(Y-Y1)/(X-X1)
	Y1=Y
	X1=X

wSE OSTALXNYE STROKI NABIRA@TSQ W INTERAKTIWNOM REVIME:

	RUN
	MAX -1000,1000,X,Y
	YMAX=Y
	RUN
	MIN -1000,1000,X,Y
	YMIN=Y
	RUN
	MAX -1000,1000,X,dydx
	XMAX=X
	RUN
	MIN -1000,1000,X,dydx
	XMIN=X
	GRAPH XMIN,XMAX,YMIN,YMAX,X,Y

   w \TOM SLU^AE wY POLU^ITE 'GORB' GRAFIKA \TOJ FUNKCII.nEMNOGO
POWARXIROWAW PREDELAMI,  wY  SMOVETE  UWIDETX  WPOLNE  PRILI^NYJ
GRAFIK. w \TOM KONKRETNOM SLU^AE ZNA^ENIQ PREDELOW BUDUT:
	XMIN=0.563013
	XMAX=-0.578202
	YMIN=9.99998E-07
	YMAX=1.
wAS NE DOLVNO SMU]ATX TO OBSTOQTELXSTWO, ^TO PREDELY PO  ABSCIS-
SAM MOGUT BYTX I TAKIMI, ^TO XMAX<XMIN, wY SAMI  WSEGDA  SMOVETE
POMENQTX IH MESTAMI.
    |TOT METOD, KONE^NO, DAST PRAWILXNYE REZULXTATY  PO  KRAJNEJ
MERE  ESLI  OBLASTX  POSTROENNOGO  W  ITOGE  GRAFIKA  NE   BUDET
SOSTAWLQTX MENEE 0.1% OT  OBLASTI  NA^ALXNOJ  LOKALIZACII,  ESLI
wY ZADAETE OTREZOK WOOB]E NAOBUM, TO [ANSY POLU^ITX OTWET U  wAS
NEWELIKI. pRIMENENIE  \TOGO  METODA  K  MONOTONNYM  FUNKCIQM,  K
ASIMPTOTI^ESKIM, ZA^ASTU@ TOVE NE DAET REZULXTATA, HOTQ ON TAKVE
MOVET DATX PRAWILXNYE  REZULXTATY.  nAIBOLX[AQ  PRIMENENIE  \TOT
METOD NAHODIT PRI ISSLEDOWANII FUNKCIJ S MALYM NENULEWYM  ^ISLOM
\KSTREMUMOW TIPA REZONANSNYH KRIWYH.

			-- STR. 14 --

B) postroenie grafikow proizwodnyh i perwoobraznyh qwno zadannyh
   funkcij.

    pOSTROENIE PROIZWODNOJ QWNO ZADANNOJ FUNKCII  NE  SWQZANO  S
WY^ISLENIEM EE W ANALITI^ESKOM WIDE (TAK KAK \TO WOZMOVNO DALEKO
NE WSEGDA). wSEGO LI[X  3  DOPOLNITELXNYE  STROKI  K  PROGRAMME,
ZADA@]EJ wA[U FUNKCI@ -- I wY SMOVETE UWIDETX NA  \KRANE  PROIZ-
WODNU@. nE NUVNO ODNAKO DUMATX, ^TO PROSTO ZAPUSTIW \TU PROGRAM-
MU, I POSMOTREW ZNA^ENIE PEREMENNOJ dydx, wY UZNAETE \TU  PROIZ-
WODNU@. |TO NE TAK, HOTQ GRAFIK PROIZWODNOJ STROITSQ  NORMALXNO.
rASSMOTRIM GRAFIK PROIZWODNOJ FUNKCII Y=ASIN(X):

	Y=ASIN(X)
	dydx=(Y-Y1)/(X-X1)
	Y1=Y
	X1=X

    pERWAQ STROKA ZADAET SAMU FUNKCI@. |TO MOVET BYTX I NE STRO-
KA, A CELAQ PROGRAMMA, NO POSLEDNIE 3 STROKI DOLVNY  WSEGDA  WY-
POLNQTXSQ POSLEDNIMI W \TOJ  PROGRAMME.  wY^ISLENIE  PROIZWODNOJ
OSNOWANO NA EE OPREDELENII: ^TO \TO PREDEL OTNO[ENIQ  PRIRA]ENIJ
FUNKCII I ARGUMENTA W TO^KE PRI STREMLENII PRIRA]ENIQ  ARGUMENTA
K 0. tAK KAK PRIRA]ENIE ARGUMENTA MY K NUL@ USTREMITX NE  MOVEM,
TO ZDESX PROSTO POLAGAETSQ PRIRA]ENIE  ARGUMENTA  [AGU  SKANIRO-
WANIQ PO ABSCISSAM. dLQ \TOGO ZNA^ENIQ FUNKCII  I  ARGUMENTA  NA
TEKU]EM [AGE ZAPOMINA@TSQ W PEREMENNYH X1,Y1 I NA SLEDU@]EM [AGE
OPREDELQETSQ  PRIBLIVENNOE  ZNA^ENIE  PROIZWODNOJ.  dLQ   MNOGIH
FUNKCIJ, NE IME@]IH DELXTAOBRAZNOJ OSOBENNOSTI (A TAKIH  FUNKCIJ
BOLX[INSTWO) \TOT METOD OKAZYWAETSQ WPOLNE PRIMENIMYM  I  DA@]IM
DOSTATO^NU@ TO^NOSTX. eDINSTWENNYMI TO^KAMI, W KOTORYH  WOZMOVNO
NEPRAWILXNOE OTOBRAVENIE PROIZWODNOJ -- \TO  TO^KI  NA^ALA/KONCA
OBLASTI OPREDELENIQ FUNKCII I  LEWAQ  GRANICA  GRAFIKA,  NO  \TI
TO^KI,  KAK  PRAWILO,  NE  SLI[KOM  SU]ESTWENNO  OPREDELQ@T  WID
GRAFIKA PROIZWODNOJ.
    gRAFIK PROIZWODNOJ, POLU^ENNOJ PO  TAKOMU  METODU,  STROITSQ
TAK VE, KAK I GRAFIK OBY^NOJ FUNKCII, ZADANNOJ QWNO. w  KA^ESTWE
ORDINATY ZADAETSQ PEREMENNAQ dydx.
    aNALOGI^NYM  VE  METODOM  MOVNO  POSTROITX  I  PERWOOBRAZNU@
FUNKCII. tO^NO TAK VE, WOSPOLXZOWAW[ISX DEFINICIEJ  NEOPREDELEN-
NOGO INTEGRALA DLQ FUNKCII Y=SIN(X) IMEEM:

	DATA int/0/,X1/-7777/
	Y=SIN(X)
	IF(X1.EQ.-7777)Y=Ln(0)
	int=int+Y*(X-X1)
	X1=X

|TA PROGRAMMA IMEET TU OSOBENNOSTX, ^TO  NA  LEWOJ  GRANICE  [AG
GRAFIKA  NEIZWESTEN  I  PRIHODITSQ  W  \TOJ  TO^KE   S   POMO]X@
NEBOLX[OGO UHI]RENIQ BLOKIROWATX PROGRAMMU WY^ISLENIEM LOGARIFMA
0, TAK KAK PRI WOZNIKNOWENII O[IBKI W WY^ISLENII FUNKCII RISOWA-
NIE GRAFIKA W \TOJ TO^KE PROSTO NE  PROIZWODITSQ.  w  REZULXTATE
POSTROENIQ GRAFIKA PEREMENNOJ int wY UWIDETE PERWOOBRAZNU@ ISHOD-
NOJ FUNKCII. oNA  OTLI^AETSQ  OT  OPREDELENNOGO  INTEGRALA  LI[X
KONSTANTOJ, KOTORU@ MOVNO LEGKO WY^ISLITX.

			-- STR. 15 --

W) postroenie grafikow funkcij w polqrnyh koordinatah.

    pOSTROENIE GRAFIKOW FUNKCIJ W L@BYH KRIWOLINEJNYH  KOORDINA-
TAH DELAETSQ NESKOLXKO BOLEE SLOVNO.  tUT  PREVDE,  ^EM  STROITX
FUNKCI@ W KRIWOLINEJNYH KOORDINATAH, NUVNO OPREDELITX EE  PREDE-
LY, PO KRAJNEJ MERE  PO  ZAWISIMOJ  PEREMENNOJ,  W  KOTORYH  \TA
FUNKCIQ wAS INTERESUET. wO MNOGIH SLU^AQH,  ODNAKO  BYWAET,  ^TO
FUNKCIQ PERIODI^NA S KAKIM LIBO PERIODOM. w \TOM  SLU^AE  ZADA^A
SU]ESTWENNO OBLEG^AETSQ. dLQ FUNKCII RO=COS(2*FI) (4-LEPESTKOWAQ
ROZA) MOVNO NAPISATX SLEDU@]U@ PROGRAMMU:

	DATA T/0/
	FI=T*3.1415926/180
	T=T+1 
	RO=COS(2*FI)
	X=RO*COS(FI)
	Y=RO*SIN(FI)

I STROITX GRAFIK KOMANDAMI:

	RUN
	GRAPH	-1,1,-1,1,X,Y

    w POSLEDNIH 2 STROKAH DELAETSQ PEREWOD IZ POLQRNYH KOORDINAT
W DEKARTOWY. sKANIROWANIE W \TOM SLU^AET WEDETSQ PRAKTI^ESKI  PO
T (^EREZ 1 GRADUS). mOVNO BYLO BY SKANIROWATX I  PO  FI,  ODNAKO
KONE^NYJ PREDEL PO  T  ZADAETSQ  FAKTI^ESKI  KOLI^ESTWOM  CIKLOW
POSTROENIQ LINIJ, KOTOROE OPREDELQETSQ W SWO@  O^EREDX  RAZMEROM
GRAFI^ESKOGO OKNA, A PO FI  KONE^NYJ PREDEL UGLA NE O^ENX UDOBNO
WY^ISLQTX. eSLI wA[E OKNO BUDET NA WESX \KRAN, TO CIKLOW POSTRO-
ENIQ BUDET 784. |TO, KONE^NO, QWLQETSQ NEDOSTATKOM,  NO  ON  DO-
WOLXNO TRUDNO PREODOLIM. s DRUGOJ STORONY, OTREZOK  UGLOW  OT  0
DO 783 GRADUSOW ZA^ASTU@ WPOLNE DOSTATO^EN.  eSLI  wA[A  FUNKCIQ
PERIODI^NA S PERIODOM 360 GRADUSOW, TO WPOLNE MOVNO  ZADATX  [AG
SKANIROWANIQ, NAPRIMER, 0.5 GRADUSA.

G) postroenie grafikow parametri~eski zadannyh funkcij.

    pRI RISOWANII  GRAFIKOW  FUNKCIJ,  ZADANNYH  PARAMETRI^ESKI,
WOZNIKA@T TE VE PROBLEMY, ^TO I  DLQ  GRAFIKOW  W  KRIWOLINEJNYH
KOORDINATAH, SWQZANNYH S WYBOROM [AGA SKANIROWANIQ PO PARAMETRU.
rECEPTA NAWERNQKA DATX NELXZQ, WSEGDA NUVNO  OCENIWATX  TEM  ILI
INYM OBRAZOM OBLASTX LOKALIZACII FUNKCIJ PO PARAMETRU.  nAPRIMER
MOVNO ISSLEDOWATX FUNKCII ZAWISIMOSTI KOORDINAT OTDELXNO  S  PO-
MO]X@ METODA, UKAZANNOGO DLQ QWNO ZADANNYH FUNKCIJ. pRAWDA OBY^-
NO MOVNO OPREDELITX [AG PARAMETRA METODOM PODBORA.
    rASSMOTRIM PRIMER POSTROENIQ FIGURY lISSAVU:

	DATA A/2.5/,T/0/
	FI=T*3.1415926/180
	T=T+2
	X=COS(FI)
	Y=SIN(A*FI)
	RUN
	GRAPH -1,1,-1,1,X,Y

			-- STR. 16 --

    3.2. grafi~eskoe re{enie differencialxnyh urawnenij (D.U.)

    |TO SU]ESTWENNO BOLEE SLOVNYJ PROCESS, ^EM  WSE  PREDYDU]IE.
tUT MOVET POTREBOWATXSQ PREDWARITELXNOE ISSLEDOWANIE D.U., OPRE-
DELENIE EGO HARAKTERNYH PARAMETROW. w DALXNEJ[EM  PRI  IZLOVENII
BUDEM NAZYWATX PEREMENNU@, PO KOTOROJ WEDETSQ DIFFERENCIROWANIE,
WREMENEM. w RADIOTEHNIKE \TO, KAK PRAWILO, TAK  WSEGDA  PRI  IS-
SLEDOWANII WOZDEJSTWIJ SIGNALOW NA CEPI.  w  DRUGIH  PRILOVENIQH
\TO MOVET BYTX TOVE TAK, NO DAVE ESLI \TO I NE WERNO, TO \TO TEM
NE MENEE NE IZMENIT SUTI DELA.
    pERED  "NABIWANIEM"  PROGRAMMY  NUVNO  ZAPISATX  D.U.  NE  W
DIFFERENCIALXNOJ FORME, A W PRIRA]ENIQH. dLQ D.U.  1-GO  PORQDKA
\TO DELAETSQ DOSTATO^NO PROSTO, DLQ  BOLEE  SLOVNYH  D.U.  MOGUT
PONADOBITXSQ NEKOTORYE  NESLOVNYE  WYKLADKI.  pOKAVEM  WSE  NA[I
DEJSTWIQ  NA  PRIMERE.  rASSMOTRIM  ODNOPOLUPERIODNYJ  DETEKTOR,
SOSTOQ]IJ IZ DIODA S PRQMYM  SOPROTIWLENIEM  Rd,  NAGRUZKI  R  I
KONDENSATORA  C,  NA  KOTORYJ  PODAETSQ  NA^INA@]AQSQ  W  MOMENT
WREMENI 0 SINUSOIDA EDINI^NOJ AMPLITUDY.  d.U.  DLQ  \TOJ  SHEMY
SLEDU@]EE:

Id = ( U(t) - Uc(t) )/Rd,	U(t) > Uc(t)
Id = 0,				U(t) < Uc(t)
dUc/dt = Id/C - Uc(t)/(R*C)

, GDE Id - TOK ^EREZ DIOD, U,Uc - MGNOWENNYE NAPRQVENIQ NA WHODE
SHEMY I NA KONDENSATORE SOOTWETSTWENNO.
    w PERWOM URAWNENII PROIZWODNYH NET, I  ONO  NE  NUVDAETSQ  W
MODIFIKACII, A WOT URAWNENIE OTNOSITELXNO dUc/dt  NUVNO  MODIFI-
CIROWATX TAK, ^TOBY ZAMENITX PROIZWODNU@ NA OTNO[ENIE PRIRA]ENIQ
NAPRQVENIQ NA KONDENSATORE K PRIRA]ENI@ WREMENI:

dUc/dt = ( Uc(t2) - Uc(t1) )/dt

    pRI \TOM 2-E URAWNENIE NA[EJ ISHODNOJ  SISTEMY  DOLVNO  PRE-
OBRAZOWATXSQ K WIDU:

Uc(t2) = Uc(t1) + (Id/C - Uc(t1)/(R*C)) * dt

, GDE  MY  WY^ISLQEM  ZNA^ENIE  NAPRQVENIQ  W  SLEDU@]IJ  MOMENT
WREMENI ^EREZ EGO ZNA^ENIE W PREDYDU]IJ. i WOT  TEPERX  SOSTAWIM
SLEDU@]U@ PROGRAMMU:

      DATA R,C,Rd/1,10,0.1/,F/3/
      DATA START/2/
      IF(START)1,2,1
2     U=sin(2*3.14159*T*F)
      dt=T-T1
      T1=T
      Id=(U-Uc)/Rd
      Id=Id*(Id.GE.0)
      Uc = Uc+ (Id/C - Uc/tau)*dt
      RETURN
1     Uc=0
      T1=T
      tau=(R*C)
      START=START-1
      RETURN


			-- STR. 17 --

    bLOK INICIALIZACII NA^ALXNYH USLOWIJ NAHODITSQ  POSLE  METKI
1, PRI^EM ON DOLVEN WYPOLNQTXSQ 2 RAZA. |TO SWQZANO S  TEM,  ^TO
PO KOMANDE RUN PROGRAMMA BUDET OTKOMPILIROWANA  I  DOLVNA  BUDET
WYPOLNENA W PERWYJ RAZ, A ZATEM ONA BUDET WYPOLNENA PRI WY^ISLE-
NII 1-OJ TO^KI NA GRAFIKE, KOGDA E]E NE IZWESTNO PRIRA]ENIE WRE-
MENI. i TOLXKO POSLE \TOGO PROGRAMMA BUDET WYPOLNQTXSQ PRAWILXNO.
pOSLE METKI 2 WY^ISLQETSQ MGNOWENNOE ZNA^ENIE WHODNOGO  NAPRQVE-
NIQ, DALEE WY^ISLQ@TSQ dt, NOWYE  ZNA^ENIQ  TOKA  ^EREZ  DIOD  I
WYHODNOGO NAPRQVENIQ. pOSTROITX GRAFIK WYHODNOGO NAPRQVENIQ MOV-
NO KOMANDOJ:

	GRAPH 0,10,0,1,T,Uc

    iTAK,  DLQ  POSTROENIQ  GRAFIKOW  RE[ENIQ   DIFFERENCIALXNYH
URAWNENIJ WAVNO \TI D.U. ZAPISATX TAK, ^TOBY W  IH  LEWOJ  ^ASTI
STOQLA PROIZWODNAQ PO WREMENI, A W PRAWOJ  NEKOTOROE  WYRAVENIE,
NE SODERVA]EE QWNO \TU PROIZWODNU@. pOSLE \TOGO NUVNO PEREPISATX
\TI D.U. W PRIRA]ENIQH I WYRAZITX NOWOE ZNA^ENIE  NUVNOGO  PARA-
METRA ^EREZ SUMMU EGO STAROGO ZNA^ENIQ I  NEKOTOROGO  WYRAVENIQ,
POMNOVENNOGO NA PRIRA]ENIE WREMENI.  tAKOJ  SPOSOB  ZAPISI  D.U.
DAET PRAKTI^ESKI PRAWILXNYE GRAFIKI RE[ENIQ,  PRI^EM  NE  TOLXKO
DLQ URAWNENIJ 1-GO PORQDKA. w KA^ESTWE PRIMERA PRIWEDEM PROGRAM-
MU DLQ WY^ISLENIQ NAPRQVENIQ NA KONDENSATORE W  POSLEDOWATELXNOM
LC-KONTURE PRI WOZDEJSTWII  NA  KONTUR  PRQMOUGOLXNOGO  IMPULXSA
NAPRQVENIQ EDINI^NOJ AMPLITUDY. dLQ ZAPISI URAWNENIQ WTOROGO PO-
RQDKA ONO RAZBIWAETSQ NA 2 PERWOGO:

      DATA R,L,C/0.05,0.01,0.01/
      DATA START/2/
      IF(START)1,2,1
2     U=(T.GE.0).AND.(T.LE.1)
      dt=T-T1
      T1=T
      Uc = Uc + I/C*dt
      I = I+ (U-I*R-Uc)/L*dt
      RETURN
1     Uc=0
      I=0
      T1=T
      START=START-1
      RETURN
      GRAPH 0,3,-1,2,T,Uc

    mOVNO POSTROITX FAZOWYJ PORTET \TOGO PROCESSA SPOSOBOM, UKA-
ZANNYM DLQ RISOWANIQ PARAMETRI^ESKIH KRIWYH. nUVNO ODNAKO  PONI-
MATX, ^TO RE[ENIE D.U. WTOROJ STEPENI QWLQETSQ TEM BOLEE PRIBLI-
VENNYM, ^EM  MENX[E  HARAKTERNOE  WREMQ  SISTEMY  I  ^EM  BOLX[E
INTERWAL DISKRETIZACII dt. pO\TOMU SPIRALX MOVET IMETX  TOT  ILI
INOJ NAKLON GLAWNOJ OSI W ZAWISIMOSTI OT WZAIMNOGO  POLOVENIQ  W
PROGRAMME STROK, W KOTORYH WY^ISLQ@TSQ I I Uc I  \TOT  NAKLON  W
OB]EM SLU^AE BUDET MENQTXSQ W ZAWISIMOSTI OT L*C.

			-- STR. 18 --

	3.3. postroenie grafikow o~enx slovnyh funkcij.

    eSLI WREMQ S^ETA wA[EJ FUNKCII WESXMA WELIKO --  SEKUNDY,  A
TO I MINUTY, TO STROQ GRAFIK OBY^NYM SPOSOBOM, wY  NE  DOVDETESX
REZULXTATA. |TO SWQZANO S TEM, ^TO DLQ POSTROENIQ  GRAFIKA  wA[U
fUNKCI@ NUVNO BUDET WY^ISLITX SOTNI RAZ.  nO  wY,  KAK  PRAWILO,
MOVETE  OBOJTISX  W  OB]EM  DESQTKOM-DRUGIM  TO^EK.   sU]ESTWUET
DOWOLXNO MNOGO WARIANTOW wA[IH  DEJSTWIJ,  MY  PREDLOVIM  wA[EMU
WNIMANI@ LI[X DWA IZ NIH.

    A) PERWYJ SPOSOB. 
    aPPROKSIMACIQ wA[EJ  FUNKCII  OTREZKAMI  PRQMYH.  sPOSOB  WO
MNOGOM ANALOGI^EN POSTROENI@ PARAMETRI^EKIH  KRIWYH.  wY  DOLVNY
OPREDELENNYM SPOSOBOM ZADATXSQ TEMI  ABSCISSAMI,  W  KOTORYH  wY
BUDETE WY^ISLQTX FUNKCI@. kAK PRAWILO \TO LIBO ZADANIE  TO^EK  W
MASSIWE, LIBO PRIBAWLENIE K ABSCISSE POSTOQNNOGO [AGA. nAPRIMER,
POSTROIM NEKOTORU@ FUNKCI@ Y(X)  NA OTREZKE [0,15] S [AGOM 3:

	DATA X,X1/0,0/
	X=X1
	X1=X1+3
	IF(X1.GT.15)RETURN
	.....
	.....			WY^ISLENIE FUNKCII
	.....
	RETURN
	RUN
	GRAPH 0,15,YMIN,YMAX,X,Y

    a TO VE SAMOE S WYBORKOJ IZ MASSIWA:

	REAL X1(6)
	DATA X1/0,3,6,9,12,15/,IX1/0/
	X=X1(IX1)
	IX1=IX1+1
	.....
	.....			WY^ISLENIE FUNKCII
	.....
	RETURN
	RUN
	GRAPH 0,15,YMIN,YMAX,X,Y

    B) WTOROJ SPOSOB.
    pRIMENENIE SPLAJN-APPROKSIMACII.  zDESX  wA[A  PROGRAMMA  NE
BUDET NEPOSREDSTWENNO STROITX GRAFIK. oNA DOLVNA LI[X  ZAPOLNITX
2 MASSIWA S ABSCISSAMI I ORDINATAMI TO^EK GRAFIKA. a POSLE \TOGO
wY MOVETE ZAPUSTITX PROGRAMMU SPLINE  I  DATX  KOMANDU  GRAPH  S
NUVNYM PREDELAMI. mASSIWY DOLVNY IMETX IMENA X I Y SOOTWETSTWEN-
NO, A KOLI^ESTWO \LEMENTOW W NIH -- ZADAWATXSQ W PEREMENNOJ N:
    sPLAJN-APPROKSIMACIQ OSU]ESTWLQETSQ OTREZKAMI  PARABOL.  pRI
KOLI^ESTWE TO^EK 15-20 I OTNOSITELXNO GLADKOJ  FUNKCII  TO^NOSTX
PRIBLIVENIQ WESXMA WELIKA.

			-- STR. 19 --

	REAL X(6),Y(6)
	DATA N/6/,X/0,3,6,9,12,15/
	DO 1 I=1,N
	X=X(I)
	.....
	.....			WY^ISLENIE FUNKCII
	.....
1	Y(I)=Y
	RETURN
	RUN
	RUN SPLINE
	GRAPH 0,15,YMIN,YMAX,X,Y


	3.4. tabulirowanie funkcij.

    w KALXKULQTORE SPECIALXNO NE  REALIZOWYWALOSX  TABULIROWANIE
POTOMU, ^TO, WO-PERWYH, ZAPROSY MOGUT BYTX SAMYMI RAZLI^NYMI,  A
WO-WTORYH, NEBOLX[IM DOBAWLENIEM W PROGRAMMU \TO SDELATX  WESXMA
NESLOVNO. pROSTEJ[IJ PRIMER -- TABULIROWANIE SIN(X):

	DO 1 X=0,1.,0.02
	Y=SIN(X)
1	PRINT X,Y
	RETURN
	RUN

    wYPOLNIW \TU PROGRAMMU, wY POLU^ITE OPE^ATANNYMI  NA  TERMI-
NALE ZNA^ENIQ SIN(X) S [AGOM PO X 0.02. zAMENIW  OPERATOR  PRINT
NA LPRINT, PRIWYPOLNENII PROGRAMMY wY OTPE^ATAETE IH NA PRINTERE.


	3.5. nahovdenie kornej urawnenij.

    dLQ TOGO, ^TOBY wAM POLU^ITX KORENX KAKOGO-LIBO URAWNENIQ, W
KALXKULQTORE  PREDUSMOTRENA  SPECIALXNAQ  KOMANDA:  SOLVE.   oNA
OSU]ESTWLQET ZAPROS GRANIC  POISKA  KORNQ  I  I]ET  EGO  OBY^NYM
METODOM  BISEKCII.  eSTESTWENNO,  ZNA^ENIQ  FUNKCII  NA   KONCAH
OTREZKA DOLVNY BYTX RAZNOGO ZNAKA. eSLI \TO NE TAK, TO wY  MOVE-
TE, POSTROIW GRAFIK FUNKCII, PRIMERNO OPEREDELITX OBLASTX  LOKA-
LIZACII KORNQ I PODSTAWITX SKORREKTIROWANNYE ZNA^ENIQ  PREDELOW,
POLU^ITX OTWET. oDNAKO INOGDA \TOGO  SDELATX  LIBO  NE  UDAETSQ,
LIBO KORNI LEVAT SLI[KOM BLIZKO. wYHOD IZ \TOGO POLOVENIQ  PROST
-- NUVNO NAJTI NA INTERESU@]EM wAS OTREZKE  MAKSIMUM  I  MINIMUM
wA[EJ FUNKCII I ISKATX KORENX MEVDU NIMI. pROILL@STRIRUEM  WY[E-
SKAZANNOE PRIMEROM -- NAJDEM WSE KORNI FUNKCII

	Y=ln(abs(X*tg(X)-0.5)+3.

NA OTREZKE (0.5,3). bUDEM S^ITATX, ^TO NA[A FUNKCIQ UVE ZAPISANA
WO WHODNOM FAJLE. tOGDA POSLEDOWATELXNOSTX DEJSTWIJ:

			-- STR. 20 --

	RUN
	MAX 0.5,3,X,Y
	XMAX=X
	RUN
	MIN 0.5,3,X,Y
	XMIN=X
	SOLVE XMIN,XMAX,X,Y
	X1=X

    PRIWEDET K TOMU, ^TO BUDET NAJDEN 1 KORENX \TOJ FUNKCII:

	X1=0.535267

    dALEE NUVNO DLQ NAHOVDENIQ 2-GO KORNQ NA[U FUNKCI@  PODELITX
NA (X-X1) I ISSLEDOWATX TO^NO TAKIM VE SPOSOBOM UVE EE NA TOM VE
SAMOM OTREZKE. w REZULXTATE WTOROJ KORENX BUDET:

	X2=0.624572


	3.4. nahovdenie lokalxnyh |kstremumow.

    nAHOVDENIE LOKALXNYH \KSTREMUMOW W  OPISANII  NE  NUVDAETSQ,
TEM BOLEE, ^TO WO WSEJ TRETXEJ GLAWE UVE DANO BOLX[OE KOLI^ESTWO
PRIMEROW, GDE \TO QWNO ILI  NEQWNO  ISPOLXZUETSQ.  nUVNO  TOLXKO
ZAMETITX, ^TO  \KSTREMUMY  NAHODQTSQ  PRAWILXNO  LI[X  DLQ  QWNO
ZADANNYH  FUNKCIJ.  dLQ  PARAMETRI^ESKIH  FUNKCIJ  NUVNO  ISKATX
\KSTREMUM KAVDOJ PEREMENNOJ PO PARAMETRU, LIBO WWODITX NEKOTORU@
OBOB]ENNU@ PEREMENNU@,  DOSTIVENIE  MAKSIMUMA  KOTOROJ  QWLQETSQ
wA[EJ CELX@. tO^NOSTX NAHOVDENIQ \KSTREMUMA  SOSTAWLQET  PORQDKA
0.0001% RAZMERA OBLASTI LOKALIZACII. eSLI  FUNKCIQ  IMEET  REZKO
WYRAVENNU@ DELXTAOBRAZNU@ OSOBENNOSTX, TO \KSTREMUM MOVET BYTX I
NE NAJDEN O^ENX TO^NO PRI BOLX[OJ OBLASTI LOKALIZACII,  NO  \TOT
SLU^AJ WESXMA REDKO WSTRE^AETSQ NA PRAKTIKE.

			-- STR. 21 --

4. oSTALXNYE REVIMY RABOTY.


	4.1. revim raboty "File".

    rEVIM RABOTY S KALXKULQTOROM "File"  DOLGOMU  OBSUVDENI@  NE
PODLEVIT, TAK KAK ON  PREDUSMOTREN  W  OSNOWNOM  DLQ  RAS[IRENIQ
SISTEMY. pRI WHODE W \TOT REVIM wY POLU^AETE WOZMOVNOSTX  REDAK-
TIROWATX IMENA WSEH FAJLOW I USTROJSTW, ISPOLXZUEMYH SISTEMOJ PO
UMOL^ANI@. w \TOJ WERSII KALXKULQTORA  SISTEMA  ISPOLXZUET  LI[X
IMQ FAJLA S PROGRAMMOJ. fAJL S  \TIM  IMENEM  BUDET  S^ITYWATXSQ
WNUTRENNIM REDAKTOROM KALXKULQTORA (REVIM  "Edit")  I  ISPOLXZO-
WATXSQ PO UMOL^ANI@ W KOMANDE RUN REVIMA "Calculate".


	4.2. revim raboty "Graph".

    w \TOM REVIME  wY  MOVETE  DOSTATO^NO  PROIZWOLXNYM  OBRAZOM
REDAKTIROWATX IZOBRAVENIE NA TERMINALE, WYWODITX EGO NA PRINTER,
A TAKVE OSU]ESTWLQTX NEKOTORYE  DRUGIE  DEJSTWIQ.  oSOBYH  POQS-
NENIJ, Q DUMA@, ZDESX NE TREBUETSQ --  RAZOBRATXSQ  NESLOVNO  PO
HODU DELA. kONE^NO, OSOBYH WOZMOVNOSTEJ GRAFI^ESKIJ REDAKTOR  NE
PREDOSTAWLQET, ODNAKO PRI  ISSLEDOWANII  FUNKCIJ  MNOGOGO  I  NE
NADO. eDINSTWENNO, ^TO NUVNO POQSNITX -- RAZMETKU OSEJ.
    rAZMETKA OSEJ OSU]ESTWLQETSQ S AWTOMATI^ESKIM  WYBOROM  [AGA
RAZMETKI IZ RQDA 1;2;5  *  10^n.  pRI  \TOM  U^ITYWAETSQ  RAZMER
GRAFI^ESKOGO OKNA TAK,  ^TO  RAZMETKA  DELAETSQ  OPTIMALXNO  PRI
L@BOM RAZMERE. rAZMETKA PO OSI ABSCISS PRI LOGARIFMI^ESKOM  MAS-
[TABE OSI OSU]ESTWLQETSQ PRO]E: PODEKADNO. eSLI RAZMER OSI BOLX-
[E 5 DEKAD, TO RAZMETKA IDET PO 2 DEKADY. wNUTRI  KAVDOJ  DEKADY
OTME^A@TSQ LINII, SOOTWETSTWU@]IE 2,4,6,8.
    gRAFI^ESKIJ REDAKTOR IMEET MALENXKU@ OSOBENNOSTX --  KOORDI-
NATY GRAFI^ESKOGO KURSORA PRI RISOWANII LINIJ SOWPADA@T S  KOOR-
DINATAMI LEWOGO NIVNEGO UGLA MARKERA PRI RISOWANII BUKW. eSLI wY
WSE-TAKI POTERQLI IZ WIDU GRAFI^ESKIJ KURSOR ILI MARKER, NAVMITE
KLAWI[U <isp> -- ON OKAVETSQ W CENTRE \KRANA.


	4.3. revim raboty "Setup".

    w \TOM REVIME KORREKTIRU@TSQ  REDKO  MENQ@]IESQ  W  PROCESSE
RABOTY S KALXKULQTOROM PARAMETRY. w DANNOJ WERSII MOVET  KORREK-
TIROWATXSQ  TIP  PODKL@^ENNOGO  PRINTERA  (\TA  USTANOWKA  IMEET
WLIQNIE TOLXKO NA PE^ATX GRAFIKOW), WID MAS[TABA PO OSI ABSCISS,
RAZMER GRAFI^ESKOGO  OKNA,  MENQTXSQ  TABLICA  CWETOW  \KRANA  I
OSU]ESTWLQTXSQ ZAPISX WSEH USTANOWOK NA DISK.
    pRI ZAPISI WSEH USTANOWOK NA DISKE SOHRANQ@TSQ  WSE  KOORDI-
NATY, OTNOSQ]IESQ K GRAFIKE, RAZMERY OKNA, CWETA, TIP  PRINTERA,
WID MAS[TABA, IMENA WSEH  FAJLOW,  ISPOLXZUEMYH  SISTEMOJ.  eSLI
wY WYPOLNILI \TOT PUNKT, TO PRI SLEDU@]EM ZAPUSKE KALXKULQTORA W
KA^ESTWE TEKU]IH BUDUT ISPOLXZOWATXSQ ZAPISANNYE PARAMETRY.

			-- STR. 22 --

    tABLICA CWETOW USTANAWLIWAETSQ NESKOLXKO NEOBY^NYM  OBRAZOM.
pRI NA^ALE USTANOWKI CWETOW wY WIDITE NA \KRANE MEN@, W  KOTORYM
4 RAZLI^NYM CWETAM, ISPOLXZUEMYM W SISTEME, SOOTWETSTWUET  NEKO-
TORAQ TABLICA. kAVDYJ  CWET  PREDSTAWLQETSQ  SMESX@  3  OSNOWNYH
CWETOW -- KRASNOGO (R), ZELENOGO (G), SINEGO (B) I  DEJSTWITELX-
NYJ CWET OPREDELQETSQ QRKOSTX@ WHODQ]IH W NEGO KOMPONENT.  nAVI-
MAQ NA SOOTWETSTWU@]IE KLAWI[I (R,G,B), wY MOVETE MENQTX  PARCI-
ALXNYE QRKOSTI W USLOWNOM DIAPAZONE 0..3, GDE NUL@ SOOTWETSTWUET
OTSUTSTWIE \TOJ KOMPONENTY. oSOBENNOSTX@ RABOTY  NA  ^ERNO-BELYH
TERMINALAH QWLQETSQ TO, ^TO  NA  SAM  TERMINAL  PODAETSQ  TOLXKO
ZELENAQ KOMPONENTA SIGNALA I PO\TOMU W \TOM SLU^AE NA  SUMMARNYJ
CWET WLIQET QRKOSTX TOLXKO EE. cWETA,  ISPOLXZU@TSQ  W  SISTEME,
DOSTATO^NO ODNOTIPNYE:
-- "FON GRAFIKA" : CWET FONA GRAFI^ESKOGO POLQ;
-- "FON MEN@" : FON OSNOWNYH MEN@ I REVIMOW KALXKULQTORA  I  RE-
   DAKTORA;
-- "DOP. CWET" : CWET  DOPOLNITELXNOGO  GRAFI^ESKOGO  KURSORA  I
   CWET FONA WYBIRAEMYH KURSOROM W MEN@ ALXTERNATIW;
-- "CWET GRAFIKA" : CWET BUKW W MEN@ I CWET  LINIJ,  FORMIRUEMYH
    GRAFI^ESKIM REDAKTOROM, A TAKVE CWET LINIJ GRAFIKA.


	4.4. revim raboty "Edit".

    |TOT REVIM QWLQETSQ TAKVE ODNIM IZ OSNOWNYH PRI  ISPOLXZOWA-
NII KALXKULQTORA. iMENNO W NEM PROIZWODITSQ REDAKTIROWANII wA[EJ
PROGRAMMY. bLAGODARQ NALI^I@ HELPA  wY  SMOVETE  BYSTRO  OSWOITX
REDAKTOR. mNE KAVETSQ, ^TO PODROBNO EGO  OPISYWATX  NET  OSOBOGO
SMYSLA, OTMETIM LI[X EGO OSOBENNOSTI.
    rEDAKTOR MOVET REDAKTIROWATX TEKSTY OB'EMOM DO  3  kBAJT  (6
BLOKOW NA DISKE). |TA CIFRA WYBRANA  KAK  KOMPROMISS  MEVDU  TEM
OB'EMOM KODA,  KOTORYJ  NUVNO  IMETX  W  PAMQTI,  I  PROGRAMMOJ,
KOTORAQ  \TOMU  KODU  SOOTWETSTWUET.  pO\TOMU  NE  REKOMENDUETSQ
REDAKTIROWATX \TIM REDAKTOROM TEKSTY BOLX[EGO  OB'EMA.  rEDAKTOR
WSEGDA INDICIRUET SKOLXKO SWOBODNOGO  MESTA  OSTALOSX  W  BUFERE
REDAKTORA. nEVELATELXNO RABOTATX S TEKSTAMI,  KOTORYE  OSTAWLQ@T
MENEE 50 SWOBODNYH BAJT. |TO, KONE^NO, DOWOLXNO  REDKIJ  SLU^AJ,
NO TEM NE MENEE wAM STOIT INOGDA OB \TOM WSPOMINATX.
    rEDAKTOR NE OBLADAET BOGATYMI WOZMOVNOSTQMI (\TO  SWQZANO  W
OSNOWNOM S MALOSTX@ PAMQTI, DOSTUPNOJ W SISTEME), NO DLQ  REDAK-
TIROWANIQ NE O^ENX BOLX[IH PROGRAMM \TOGO WPOLNE DOSTATO^NO.
    eDINSTWENNO, NA ^TO HOTELOSX BY OBRATITX WNIMANIE  --  NA  3
WOZMOVNYH SPOSOBA WYHODA IZ REDAKTORA. pERWYJ SPOSOB -- WYHOD  S
ZAPISX@ NA DISK. pRI TAKOM WYHODE IZ  REDAKTORA  wA[A  PROGRAMMA
BUDET POME]ENA W WYHODNOJ FAJL (W ^ASTNOSTI  \TO  MOVET  BYTX  I
USTROJSTWO PE^ATI), PRI NOWOM  WHODE  W  REDAKTOR  POSLE  TAKOGO
WYHODA IZ NEGO  PROGRAMMA  BUDET  ^ITATXSQ  IZ  WHODNOGO  FAJLA.
wTOROJ SPOSOB WYHODA IZ REDAKTORA -- WYHOD BEZ ZAPISI. pRI  \TOM
wA[A PROGRAMMA NE PI[ETSQ  W  WYHODNOJ  FAJL  I  wSE  IZMENENIQ,
KOTORYE wY PROIZWELI W PROGRAMME, NE ZAPOMNQTSQ. pRI NOWOM WHODE
W REDAKTOR POSLE  TAKOGO  WYHODA  PROGRAMMA  BUDET  ^ITATXSQ  IZ
WHODNOGO  FAJLA.  i  ESTX,  NAKONEC,  TRETIJ  SPOSOB  WYHODA  IZ
REDAKTORA -- S  POSLEDU@]IM  WOZWRATOM.  |TOT  SPOSOB  POZWOLQET
WYJTI  IZ  REDAKTORA,  DALEE  SOWER[ITX  NEKOTORYE  DEJSTWIQ   S

			-- STR. 23 --

KALXKULQTOROM (^TO-LIBO POS^ITATX, SMENITX IMQ FAJLA I  T.P.)  I
WERNUTXSQ W REDAKTOR, PRI^EM TEKST PROGRAMMY BUDET  HRANITXSQ  W
OPERATIWNOJ PAMQTI. |TO POZWOLQET:
    A) SMENITX  IMQ  WYHODNOGO   FAJLA  (WYJTI  S  WOZWRATOM  IZ
       REDAKTORA, IZMENITE IMQ FAJLA, WOJDITE W REDAKTOR,  DALEE
       PRI WYHODE IZ NEGO S ZAPISX@, WYHODNOJ FAJL  BUDET  IMETX
       NOWOE IMQ);
    B) OPERATIWNO OTLAVIWATX  wA[U  PROGRAMMU  (PO  KOMANDE  RUN
       KALXKULQTORA PROGRAMMA BUDET S^ITYWATXSQ NE S DISKA, A IZ
       ozu, ^TO MOVET REZKO SOKRATITX WREMQ OTLADKI);
    W) OTPE^ATATX wA[U PROGRAMMU NA PRINTERE (WYJTI IZ REDAKTORA
       S ZAPISX@, SNOWA WOJTI W NEGO, WYJTI S WOZWRATOM, SMENITX
       IMQ FAJLA NA LP:W, SNOWA WOJTI  W  REDAKTOR  I  ,NAKONEC,
       WYJTI S ZAPISX@ W WYHODNOJ FAJL)
A TAKVE MNOGOE DRUGOE.


5. mAKROSREDSTWA I DOPOLNITELXNYE
   WOZMOVNOSTI.

	5.1. mAKROKOMANDA.

    mAKROKOMANDA -- \TO  MO]NOE  MAKROSREDSTWO,  PREDOSTAWLQEMOE
KALXKULQTOROM  POLXZOWATEL@.   s   EE   POMO]X@   MOVNO   PISATX
DEMONSTRACIONNYE PROGRAMMY, ILL@STRIRU@]IE TOT ILI INOJ PROCESS,
ZAPOMINATX NA DISKE DLQ POSLEDU@]EGO WOSPROIZWEDENIQ  NA  \KRANE
RISOWANIE NEKOTORYH GRAFI^ESKIH PRIMITIWOW I OSU]ESTWLQTX DRUGIE
WAVNYE FUNKCII.
    wHOD W REVIM MAKROKOMANDY OSU]ESTWLQETSQ ABSOL@TNO  IZ  WSEH
REVIMOW KALXKULQTORA NAVATIEM <su>F. pRI WHODE W  \TOT  REVIM  W
PRAWOM WERHNEM UGLU \KRANA WOZNIKAET  MEN@  IZ  4  PUNKTOW.  pRI
ISPOLNENII PERWOGO PUNKTA 'start' WSE  wA[I  DALXNEJ[II  NAVATIQ
NA KLAWI[I ZAPOMINA@TSQ NA DISKE (TO^NEE NA  USTROJSTWE  DK:)  W
FAJLE NONAME.MAK, PO\TOMU PRI wA[EJ RABOTE W SOWER[ENNO DLQ  wAS
NEOVIDANNYE MOMENTY MOGUT WOZNIKATX OBRA]ENIQ  K  DISKOWODU.  nE
WOLNUJTESX, \TO NORMALXNO.  zAKON^ITX  WWOD  MAKROKOMANDY  MOVNO
NAVATIEM <su>@. w \TOT MOMENT FAJL  NONAME.MAK  ZAPISYWAETSQ  NA
DISK. eSLI VE wY \TOGO NE HO^ETE, TO NUVNO SNOWA  WOJTI  W  MEN@
MAKROKOMANDY I WYJTI IZ NEGO PO 'quit'. wTOROJ PUNKT MAKROKOMAN-
DY 'use' ZAPRA[IWAET IMQ FAJLA MAKROKOMANDY, UVE ZAPISANNOGO  NA
DISK. eSLI UKAZANNYJ wAMI FAJL BUDET NAJDEN,  TO  WSE,  ^TO  TAM
ZAPISANO, ISPOLXZUETSQ KAK SIMWOLY, POSTUPA@]IE S KLAWIATURY.  w
\TOM SLU^AE ZAPISANNAQ MAKROKOMANDA  WYPOLNQETSQ.  pRERWATX  WY-
POLNENIE \TOJ MAKROKOMANDY MOVNO W L@BOJ MOMENT  WREMENI,  NAVAW
<su>@. tRETIJ PUNKT MEN@ MAKROKOMANDY -  'write'  -,  PEREIMENO-
WYWAET FAJL DK:NONAME.MAK W FAJL S UKAZANNYM wAMI  IMENEM.  rAS-
[IRENIE PO UMOL^ANI@ DLQ WSEH MAKROKOMAND  '.MAK',  PO\TOMU  EGO
MOVNO PROSTO NE UKAZYWATX. ~ETWERTYJ PUNKT MEN@ - 'quit' -,  KAK
UVE BYLO SKAZANO, SBRASYWAET REVIM NABORA  MAKROKOMANDY  I,  BEZ
WYPOLNENIQ  KAKIH-LIBO  DEJSTWIJ,  OSU]ESTWLQET  WOZWRAT  W  TOT
REVIM, W KOTOROM wY NAHODILISX DO WHODA W REVIM MAKROKOMANDY.

	5.2. demonstraciq.

    dEMONSTRACIQ  WOZMOVNOSTEJ  KALXKULQTORA  REALIZOWANA   SPE-
CIALXNOJ PROGRAMMOJ CLCILL.SAV. pRI ZAPUSKE  ILL@STRATORA  NEOB-
HODIMO, ^TOBY FAJLY CLCILL.SAV I GRAPH.MAK NAHODILISX NA USTROJ-
STWE DK: I ^TOBY DRAJWER \TOGO USTROJSTWA  NAHODILSQ  BY  W  ozu
(BYL ZAGRUVEN KOMANDOJ MONITORA  LOAD  IMQ  USTROJSTWA).  zAPUSK
ILL@STRATORA  OSU]ESTWLQETSQ KOMANDOJ MONITORA:

	RUN CLCILL

			-- STR. 24 --

    wY SAMI MOVETE SDELATX L@BU@ DEMONSTRACI@ S POMO]X@  KALXKU-
LQTORA. |TO MOVET wAM PRIGODITXSQ S CELX@ OBU^ENIQ, VIWOJ  ILL@-
STRACII I T.P.. wAM NUVNO WOJTI W  GOLOWNOE  MEN@  KALXKULQTORA,
NAVATX <su>F WYBRATX PUNKT 'start' I PERED NABOROM  MAKROKOMANDY
NAVATX  OBQZATELXNO  PROBEL.  dALEE  wY  DOLVNY  PRODELATX   WSE
DEJSTWIQ, KOTORYE DOLVNY  SOWER[ATXSQ  PRI  ZAPUSKE  ILL@STRACII
'WRU^NU@'. vELATELXNO  OKAN^IWATX  MAKROKOMANDU  TAK,  ^TOBY  wY
NAHODILISX NA PUNKTE 'File' GOLOWNOGO MEN@. tOGDA PRI  POWTORNOM
ZAPUSKE MAKROKOMANDY  WSE  BUDET  PROISHODITX  NORMALXNO.  pOSLE
OKON^ANIQ WWODA  MAKROKOMANDY  PEREIMENUJTE  EE  W  GRAPH.MAK  I
PEREPI[ITE NA DISK K FAJLU CLCILL.SAV. tOGDA PRI  ZAPUSKE  \TOGO
FAJLA  wA[A  MAKROKOMANDA  BUDET  WOSPRINQTA  KAK   MAKROKOMANDA
ILL@STRACII.


	5.3. re{enie slau.

    sISTEMY LINEJNYH URAWNENIJ S  DEJSTWITELXNYMI  ILI  KOMPLEK-
SNYMI KO\FFICIENTAMI WIDA A*X=B MOGUT BYTX  RE[ENY  W  KALXKULQ-
TORE S POMO]X@ PROGRAMM SIMQ I CSIMQ SOOTWETSTWENNO.  dLQ  \TOGO
NUVNO, NAHODQSX W REVIME "Calculate", ZAPUSTITX NUVNU@ PROGRAMMU
KOMANDOJ

	RUN SIMQ	(S DEJSTWITELXNYMI KO\FFICIENTAMI)

	RUN CSIMQ	(S KOMPLEKSNYMI KO\FFICIENTAMI)

I, OTWE^AQ NA ZAPROSY PROGRAMMY, WWESTI WNA^ALE PORQDOK  SISTEMY
LINEJNYH URAWNENIJ, ZATEM  POSTRO^NO  (^EREZ  ZAPQTU@)  \LEMENTY
MATRICY A, ZATEM \LEMENTY STOLBCA SWOBODNYH ^LENOW B. w KA^ESTWE
REZULXTATA wY POLU^ITE NAPE^ATANNYJ NA TERMINALE WEKTOR RE[ENIQ.
|TOT WEKTOR MOVET BYTX DALEE ISPOLXZOWAN PROGRAMMNO -- \TO  MAS-
SIW B.
    pROGRAMMY SIMQ I CSIMQ TREBU@T SWOBODNYH 1.5 I 2 kBAJTA  PA-
MQTI I MOGUT OBSLUVIWATX MASSIWY RAZMEROM WPLOTX DO 10*10.


	5.4. operacii s matricami

    pROGRAMMA MATRIX, ZAPUSKAEMAQ IZ REVIMA "Calculate" KOMANDOJ

	RUN MATRIX

,MOVET DELATX NAD KWADRATNYMI MATRICAMI A I B SLEDU@]IE DEJSTWIQ:

1)	WWOD A
2)	WWOD B
3)	A=A+B
4)	A=A-B
5)	A=-A
6)	A=A*B
7)	A=OBRATNAQ A
8)	OBMEN A I B
9)	A=k*A
10)	OPREDELITELX A
11)	PE^ATX A NA TERMINALE
12)	PE^ATX A NA PRINTERE

			-- STR. 25 --

    rABOTA S PROGRAMMOJ OSU]ESTWLQETSQ W REVIME DIALOGA, W KOTO-
ROM ZAPRA[IWAETSQ NOMER NUVNOJ  WOZMOVNOSTI  I  WYPOLNQETSQ  SO-
OTWETSTWU@]EE DEJSTWIE. mAKSIMALXNYJ RAZMER ISPOLXZUEMYH  MATRIC
-- 5*5. pROGRAMMA MATRIX TREBUET PORQDKA 3.5 kBAJT SWOBODNOJ PA-
MQTI. mASSIWY, ISPOLXZOWANNYE W NEJ, MOGUT  BYTX  DALEE  ISPOLX-
ZOWANY I wAMI. iMENA IH TAKIE VE, KAK  I  W  OBOZNA^ENIQH,  T.E.
A I B.



................................................................

    aWTORY GARANTIRU@T ISPRAWNU@ RABOTU  KALXKULQTORA  TOLXKO  W
SLU^AE KOPIROWANIQ EGO NA wA[ DISK S AWTORSKOGO. nE MU^AJTE SWO@
SOWESTX NEZAKONNYM KOPIROWANIEM !

P.S. aWTORY NADE@TSQ, ^TO, PRIOBRETQ KALXKULQTOR,  wY  OBLEG^ITE
     SWO@ VIZNX. eSLI  wAM  PONRAWILOSX  --  PRIOBRETAJTE  NOWYE
     WERSII!


			velaem uspeha !
................................................................